Wañuy
(Wañusqa-manta pusampusqa)
Wañuy nisqaqa kawsaypa puchukayninmi. Tukuy yurakunap, uywakunap, runakunappas wañunanmi.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Kuoleman_Puutarha_by_Hugo_Simberg.jpg/220px-Kuoleman_Puutarha_by_Hugo_Simberg.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Thetriumphofdeath.jpg/375px-Thetriumphofdeath.jpg)
Pieter Brueghel Kuraq-pa llimphisqan 1562 watapi.
Chanin yachaykuna
llamk'apuy- Wañuywanqa, imaypis, maychaupis, paqtallam puriikantsik.
- Wañuyqam piimaypaq: wamrapaqpis, yashqapaqpis; llullupaqpis, chakwaspaqpis, aukispaqpis.
- Wañunqantsik patsa chaamuptinqam, may tsaychaupis, imaykanaupis wañukuntsik.
- Manaraq wañushaq nirchi lluta kawakuntsik.
- Chakwaswan aukisqam puñuyninchau wañuyta yachakuyan. Tsaymi imaypis puñukuyanlla.
- Llapantsikpis wañuqllapaqmi kantsik. Piraq mana?
- Mana alli ruraqllam wañuyta mantsan.
- Hukllam wañuy.
- Wañuytaqa pipis maypis manam yachatsikuntsu; tsaymi kikintsik wañuyta yachakuntsik.
- Imayka aykayka wañuqta rikarmi wañuyta yachakuntisk.
- Ayakunaqam imaypis taaparaykayamantsik.
- Imapis mana alli kaptinqam ayantsikkunaman kamakuntsik, qayakuntsik. Paykunaqam, nuqantsiknau, aylluntsikta kuyayan.
- Ayakunapis llakinqantsikta, kuyanqantsikta musyayaananpaqmi mikuyta paykunapaq churakuntsik.
- Llutalla kawakurmi ayantsikta qarpuntsik.
Kaypipas qhaway
llamk'apuyHawa t'inkikuna
llamk'apuy- Luis Enrique Cachiguango, Proredvi: Wañuymanta
- Francisco Carranza Romero: El mundo de los muertos en la concepción quechua (kastilla simipi)