Etiopía-Tigray Hawka Kawsay Rimanakuy

Itiopyawan Tigraywan Hawka Kawsay Rimanakuyqa Itiopya mama llaqtap kamachiyninwan Tigray Llaqta Kacharichiy Frentewan 2 ñiqin inti raymi killapi 2022 watapi firmasqa hawka kawsay rimanakuymi, chaypi iskaynintin partidukuna "wiñaypaq awqanakuy sayachinapaq" rimanakurqanku, Tigray awqanakuy tukunanpaq^[1].

rimanakuy pacha llamk'apuy

Chay rimanakuykunataqa Unión Africanamanta kachasqa Olusegun Obasanjo, ñawpaq Kenia umalliq Uhuru Kenyatta, Estados Unidospa Horno de África nisqapi kachasqa Mike Hammer, Sudáfrica suyupa ñawpaq vicepresidente Phumzile Mlambo-Ngoka ima kuska chawpicharqanku. Frente de Liberación Tigraya nisqamanta rimaq Getachew Reda^[2], Etiopía suyupi Seguridad Nacional nisqamanta yuyaychaq Radwan Hussein ima umalliq rimanakuqkuna hinam llamkarqaku. Qallariypiqa 25 p’unchaymanta 30 p’unchaykama octubre killapi rimanakuykuna kanan karqan chaypas, qhepamanmi iskay kinsa p’unchaykunatawan mast’arirqanku.

Pisi suyakuykunam qawarisqa karqa kay rimanakuykuna huk kutillapaq maqanakuyta sayachiyta atinankumanta; Maqanakuyqa hinallam karqa, manataqmi pisiyarqachu, hawka kawsay rimanakuy qallariptinpas, astawanqa Eritrea nacionpa fuerzankunam yaqa llapan rimanakuy tiempopi civilkunata wañuchisqankumanta willakurqaku. 28 octubre killapin Etiopía nacionqa mana confiarqanchu chay operacionpi mana reqsisqa “entidades occidentales” nisqakunaq motivonkunapi, chaypin nirqan “mana allin” agendapaq guerramanta “mana imapaq valeq, política nisqawan kallpachasqa” alegacionkuna kasqanmanta, chaymi “propaganda irresponsable” nisqa, chaytan yapamanta rimanku chay PFLP.Tigrayta mana k'amispa kacharichinapaq, astawanmi nirqa "respetasqa organizacionkuna, allin munayniyuq actorkuna mana musyaylla kay campañapi chaqrukunmanku". Chayna llakikuna kaptinpas rimanakuykunaqa hinallam karqa^[3].

tukusqa llamk'apuy

2 ñiqin inti raymi killapi 2022 p'unchawpi Etiopía mama llaqtap kamachiyninwan Tigraya Kacharichiy Frentewan kuska willakuyta lluqsichirqanku, "pistolakunata wiñaypaq upallachinankupaq, iskay wata Etiopía nisqap wichayninpi ch'aqwayta tukuchinankupaq rimanakusqankuta". Obasanjo sut'incharqan chay rimanakuypi "desarme sistemático, ordenado, suave y coordinado" nisqa kananmanta.

Pukyukuna llamk'apuy

[1] ttps://www.reuters.com/world/africa/african-union-parties-ethiopia-conflict-have-agreed-cease-hostilities-2022-11-02/

[2] ttps://www.aljazeera.com/news/2022/11/2/ethiopias-warring-sides-agree-cessation-of-hostilities-au

[3] ttps://www.dw.com/en/au-announces-peace-deal-in-ethiopias-tigray-conflict/a-63628721

[1]

[2]

[3]