Hamp'ara muyuriq pacha

Antañiqiqypiqa, huk hamp'ara muyuriq pacha (Inlis simipi: Desktop enviroment (DE)) nisqaqa huk ruwana hamp'ara mitaphura kaqmanta ruwasqa huk wakichikuna huñu huk antañiqiq llamk'aykuna llikacha patapi puriq chaymanta huk sapsi qillqa ruwaq chawpin-uya (GUI) kaqwan kuskanchasqa, wakin kuti huk qillqa shellhina willasqa.

Hamp'ara muyuriq pachaqa aswanta sapallap antañiqiqkunapi rikusqa karqan, apaychana antañiqiupwicharinankama. Hamp'ara GUIkuna ruwaqta yanapanku mana sasachu yaykuyta chaymanta willañiqikunata llamk'achiyta, chaymanta aswanta mana llapa ruwanakunaman yaykuyta qunkuchu kay urapi llamk'aykuna llikachapi tarisqa. Aswanpas, ñawpaqmanta kamachina-siq'i chawpin-uya (CLI) llamk'achisqaraq llamk'achkan mayk'aq hunt'asqa kamachiy llamk'aykuna llikachamanta mañasqa.

Unixhina llamk'aykuna llikcahakunapaq aswan riqsisqa kunan pacha hamp'ara muyuriq pachakunamanta pisi pacha chiru (uqi ñiqi riqsinapaq rikch'akuna mayk'aq llamk'aypa wiñaynin qallarisqanmanta rikuchin, llimp'isqa riqsinapaq rikch'akuna llamk'aypa ñawpaq lluqsiyninta rikuchin)

Llamk'aykuna llikacha yanapakuy

Hamp'ara muyuriq pachakunaqa aswan achka kunan pacha llamk'aykuna llikacha llamk'achinku, iskaynintin llamp'ukaq purupiyirat (Windows, Macintosh - Classic chaymanta Cocoa) chaymanta kicha pukyu-qillqa utaq yanqhalla llamp'ukaq (GNOME, KDE, CDE, Xfce, LXDE utaq InnovaDE, sapa kuti llamk'achisqa Linux utaq BSD rak'iykuna).

DE	Windows	Mac OS X	GNU/Linux	BSD
KDE	Mana	Mana	Ari	Ari
GNOME	Mana	Mana	Ari	Ari
Xfce	Mana	Mana	Ari	Ari
LXDE	Mana	Mana	Ari	Ari
Unity	Mana	Mana	Ari	Mana
MATE	Mana	Mana	Ari	Ari
Cinnamon	Mana	Mana	Ari	Ari
Pantheon	Mana	Mana	Ari	Mana
Classic	Mana	Ari	Mana	Mana
Cocoa	Mana	Ari	Mana	Mana
Windows Classic	Ari	Mana	Mana	Mana
Luna	Ari	Mana	Mana	Mana
Longhorn	Ari	Mana	Mana	Mana
Aero	Ari	Mana	Mana	Mana
Modern UI	Ari	Mana	Mana	Mana
Continuum	Ari	Mana	Mana	Mana
Fluent Design	Ari	Mana	Mana	Mana

Lantu hallch'ana (Hutukiqllu)

• 
  Ambient
• 
  Budgie
• 
  CDE
• 
  Cinnamon
• 
  Deepin DE
• 
  Enlightenment
• 
  GNOME Shell
• 
  GNUstep/Window Maker
• 
  KDE Plasma 5
• 
  Lumina
• 
  LXDE
• 
  LXQt
• 
  MATE
• 
  Pantheon
• 
  ROX Desktop
• 
  Sugar
• 
  Trinity
• 
  UKUI (desktop environment)
• 
  Unity
• 
  Xfce

Qhawaytaq

• Wayland – huk alternativa X Windows kaqmanta mayqinchus achka hukniray hamp'ara muyuriqkunata purichiyta atin
• X Window Llikacha Hamp'ara muyuriqkunamanta tinkuchiy