Kawsasqamanta rawrana
Kawsasqamanta rawrana nisqakunaqa wañusqa kawsaqkunamanta - lliwmanta astawan yurakunamanta - chaskisqa, kawsa imayay kaq rawranakunam, kutipayaq michayuq (mana rumiyasqa rawrana hina).
Kay rawraykunapi kaq kawsasqamanta micha nisqaqa hallch'asqa inti micham, yurakunap inti wayllaywan wiñaspa llamk'achisqanmi.
Kawsasqa imayaykunata kañaspa chay kawsasqamanta michatam ancha ñawpa pachamantaña chaskinchik: yanunapaq, wasi q'uñichinapaq. Musuq allwiyakunawantaq kawsasqamantaqa rawrana pinchikillachanakunapi pinchikillatam ruranku, ichataq antawakunapim llamk'achinku.
Kaymi huk kawsasqamanta michayuq rawranakuna:
- Q'iru yamt'a, k'ullumanta puchunkuna
- Runap icha uywap akasqan
- Chhalla (chakra yurakunap puchunkuna)
- Chakra yurakuna
- Misk'i wiru
- Kulsa (Brassica napus)
- Papil q'upa
- hukkunapas
Chakra yurakunatapas rawraptin, runakunapaq sallqa pachapaqpas sasachakuykunam hamun: Manaña mikhunapaqchu, ichataq rawranapaqmi puquchinku, ahinataq antawapaq ethanulpaq misk'i wirutam Brasilpi. Chaywan aswan runakunata yarqanman. Ancha hatun chakrakunatam llamk'achinku, sallqa pachata waqllispa, sach'a-sach'atataq qulluspa.
Hawa t'inkikuna
llamk'apuy- Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Kawsasqamanta rawrana.
- Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Kawsasqamanta diesel.