Q'illay
(Metal-manta pusampusqa)
Q'illay, q'iklla icha q'ikllay (latin simipi: metallum) nisqakunaqa lliphiyaq, q'uñita pinchikillatapas pusaykuq qallawa imayaykunam. Huk q'illaykunaqa allpapiqa llump'ayllam, huktaq t'inkisqam chuqin, icha iskay rikch'ayniyuq chuqim.
Mana q'illaywan ruranakuspa q'illayqa iliktrunkunata qupuspa pusitiwu q'ipisqa iñukukuna tukun, mana q'illaytaq niyatiwu q'ipisqa iñuku tukuptin. Ahinam q'ipisqa iñuku t'inkisqa, kachi tukukun. Q'illayqa manam iñuwatachu rurakun.
Q'illaypuraqa mana chaqllisinchi ruranakuspa q'illay chaqrusqa (ahinataq champi hukkunapas) ruranakunku.
Aswan runap llamk'achisqan q'illaykuna kaymi:
- Quri
- Qullqi q'illay
- Anta
- Qullqiya
- Yaku qullqi (Puriq qullqi)
- Chayanta
- Titi
- Khillay