Pachamama
Pachamama nisqaqa ñawpan Tawantinsuyu iñiypi yupaychasqa lliw kaqta puquchiq tukuy pachantinpa hatun willka mamanmi.
Pachamamaqa tukuy sallqa pacham, kawsay pacham, yurakunata puquchiq chaywan runata mikhuchiq allpam, lliw pachantinmi, ima kawsaqpas, ima kawsayta quqpas.
Chaywan Pachamama willka kaptinsi, allin kawsayniyuq runa yupaychachun, sallqa pachata ama waqllichunchu.
Antikunapi ayllu llaqtachakunapi kawsaq indihina runakunaqa Pachamamaman mañaspa, ch'allaspa, kukatam quspa yupaychan. Paqu yachaqpaqa Pachamamaman qunan atinmi.
Pachamamaqa karqan ruru paqariq waka, wiñachiq runa mikuykunata. Hinasi piñaq, alli kayánankaq. Churapuyaq arpaykunata tarpuypi, aymuraypi; wasi ruwayta qallarirpas, ñan kichar, qillqay chakrata uchkur. Arparqa kayayaq llamapa wiranta, llamapa shullunta, chakisqa raprakunata, sara ruruta, kinuwata, achka nina rawraqapi. Michikuqkuna pistayaq huk manaqa iskay llamata, chaqchuyaq yawarninta kaypa wakpa. Mana chaykunata ruwaptin samuq yaqasa aymuray, unguykuna, wañuypas. [1].
Pukyukuna
llamk'apuy- ↑ Jesús Lara: "la cultura de los inkas" (1967)