Paperaspaq hampikuna
Paperaspaq hampikuna harkasqa paperas t’itun. Mayk’aq aswan runakunaman kay hapikuna qusqanku chantapas pisi pantaykuna kay runakuna ñiqiman pisiyachin.[1] Mayk’aq 90% runakunamanta hampiwan kanku chantapas kay hampi allillan 85% kaqmanta kan.[2] Iskay dosis aswan pachapaq munasqanku. Qallarina dosis 12 chaymanta 18 killakunayuqpura nisqan. Iskay dosispuni iskay chaymanta suqta watayuqpuri qusqan.[1] Ruwaynin chanta unquyta kay mana inmune runapi mana munayta kankuchu.[3]
Harkay llamk'apuy
Paperaspaq hapikuna sumaq harkasqa kan chaymanta pisi wak efectokuna kanku.[1][3] Pisi nanay chaymanta inflamación maypi churasqa inyeccionpi chaymanta pisi rupha tariyta atikun. Aswan qhapaq efectokuna mana riqsisqanku.[1] Yachasqa mana paqta tinkiypaq kay hampi pantaykunawan ahina neurologico efectokunata.[3] Kay hampi mana runakunaman qusqankuchu pichus wiksayuq utaq sinchi inmunosupresión kanku.[1] Mana allin tukukusqakuna wawakunapaq pichus mamakunayuq hapita wiksayuqpi chaskisqanku; ichaqa, mana qillqa willakuqpi kasqanku.[1][3] Kay hampikuna chiwchi celulakunapi paqarisqanku, chantapas allinlla quypaq kay runakuna runtu alergiakuna kaqwan.[3]
Ruwaynin llamk'apuy
Aswan hatunyachisqa pacha kaqmanta chaymanta achka suyukuna pacha hatunyachiypi kayta inmunización programakunankupi yapanku wiñaypuni tupaq sarampión kaqwan chaymanta rubeolapaq hampi kaqwan riqsisqa MMR.[1] Huk huñusqa ñawpaq kimsa hampikunawan chaymanta kay varicelapaq hampi kaqwan riqsisqa MMRV hapirinalla kanku.[3] 2005 kaqmanta 110 suyukuna kay hampita tarikuyta qusqanku. Kitipi maypi vacunacionta llapa runakunapaq ruwasqan chantapas aswan 90% runakuna unquymanta tiyanku. Khuska waranqa huñu dosis huk variedad hampimanta qusqan.[1]
Ñawpaq willakuy, sociedad chaymanta cultura llamk'apuy
Huk paperas hampi hukñiqi kamachisqa 1948 kaqpi kasqan; ichaqa pisi pacha efectividadpaq tiyanlla.[3] Allichasqa hampikuna qatunapi 1969 kaqpi kasqanku. Mayk’aq ñawpaq hampi kay Inactivada kasqan chantapas wak preparacionkuna kawsay qhasñu virus kanku.[1] Kay Lista Chaniyuq Hampikunamanta Organizacion Mundial Salud kaqpi, aswan chaniyuq hampikuna kaqlla alliyay sistema kaqpi.[4] Achka yupay wak imayna kanan ahina 2007 kaqmanta kanku.[1]
Willakuykuna llamk'apuy
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 "Mumps virus vaccines.". Weekly epidemiological record 82 (7): 49-60. 16 Feb 2007. PMID 17304707. http://www.who.int/wer/2007/wer8207.pdf?ua=1.
- ↑ Hviid A, Rubin S, Mühlemann K (March 2008). "Mumps". The Lancet 371 (9616): 932–44. Error: Bad DOI specified. PMID 18342688.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Atkinson, William (May 2012). Mumps Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (12 edición). Public Health Foundation. pp. Chapter 14. ISBN 9780983263135. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/mumps.html.
- ↑ WHO Model List of EssentialMedicines. World Health Organization (October 2013) (p'unchaw: 22 April 2014 )