Wikipidiya

Tawantinsuyu nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Explorar historial interactivamente
← ñawpaq hukchasqa kaykunaQatiq hukchasqa kaykunaman riy →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualWikitexto
Xqbot (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
31 772 ediciones
a Rurana antacha Yapasqa: war:Imperyo Inca
Inkakunap tawantin suyun
Siq'i 46:
[[Rikcha:Location Tawantin Suyu.png|thumb|400px|Tiqsi muyupi Tawantinsuyu saywitu.]]
[[Rikcha:Banner_of_the_Inca_Empire.svg|thumb|Tawantinsuyup [[wiphala]]n.]]
'''Tawantinsuyu''' nisqaqa [[Inka]]kunap [[mama llaqta]]nkus karqan, [[tawantin]] suyuyuq kaq. [[Qusqu]] llaqtas [[uma llaqta]]n kaptin, [[unancha]]nkutaq [[wiphala]]s karqan. Kunan pachaqa [[Antikuna]]p runankunam kikinkunatapas llaqta suyunkunatapas [[kawsay sapsi]]ntapas Tawantinsuyu nikunku.
 
== WiñayInkakunap kawsasqantawantin suyun ==
[[Qusqu]], Inkakunap uma llaqtanñas ñawpa pachañas [[Qusqu qhapaq suyu]] pachañas tawantin llaqta suyuyuqsi karqan. Chaypacha ''[[Hanan Qusqu]]'', ''[[Urin Qusqu]]'' suyus karqan, chay iskay suyutaq iskaymansi rakisqa karqan, tawantin suyus.
[[Manqu Qhapaq]] chunka iskayniyuq ñiqin pachakwatapi [[Qusqu]] llaqtatas kamaptin, [[Inka]]kunap [[qhapaq suyu]]s qallarirqan. Aswansi wiñarqan, achka [[Abya-yala]]pi [[llaqta]]kunatas atipaspa.
 
[[1438]] [[wata]]pi [[Pachakutiq Inka Yupanki]] [[Chanka runa]]kunata atipaspa hatunkaray suyuta hap'iptinsi, Inkakunap atinin anchata mast'arikurqansi. Ñawpa pacha hina, manas qhapaq llaqtallapichu, ichataq tukuy atipasqan suyuntinpis tawantin rakin kamarirqanku. Chay tawantin suyunkaqa karqan: [[Chinchaysuyu]], [[Antisuyu]], [[Kuntisuyu]], [[Qullasuyu]]. Suyunkunap kuchuvkunaqa uma llaqtapi, [[Qusqu]]pi, tarikurqanku. Tawa suyumanta ''Tawantinsuyu'' suti hamun.
[[1438]] [[wata]]pis [[Pachakutiq Inka Yupanki]] [[inka qhapaq]]qa [[Chanka runa]]kunata Yawarpampapi atispa, [[pachakutiy]] hinapi inkakunap musuq hatun Tawantinsuyuta kamarqan. [[1460]] watapi chay Pachakutiqqa [[Wanka]]kunatas atirqan, [[1470]] watapitaq [[Chimu]]kunatas.
 
Mama llaqtaqa manas sunitachu kawsarqan: 1533 watapi, [[Ispaña]]manta hamuq [[Francisco Pizarro]]s [[awqaq]]ninkunawan [[Kastilla Atiy]] nisqapi Sapa inka [[Atawallpa]]taqa [[Kashamarka]]pi puchu wañuchirqan; chaysi [[Kastilla Kamachina pacha]] qallarirqan.
 
Kamayuqkunapa siminku [[Qhichwa simi]]s karqan. 700 huch'uy simis karqanku. Runa [[apu]]kunatas muchananku Inkapa kamayuqkuna munarqanku. Uma apunku [[Inti]]s karqan. [[Inka qhapaq]]kuna intip churinsi karqan.
 
Tawantinsuyu mama llaqtaqa [[tawa]]ntin [[suyu]]nkayuqsi karqan: [[Chinchaysuyu]], [[Antisuyu]], [[Kuntisuyu]], [[Qullasuyu]]. Suyukunapa kuchukuna uma llaqtapi, [[Qusqu]]pi, tarikurqanku. Tawa suyumanta ''Tawantinsuyu'' suti hamun.
 
== Suyukuna ==
"https://qu.wikipedia.org/wiki/Tawantinsuyu" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)