Mihiku nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Contenido eliminado Contenido añadido
a r2.7.2) (Rurana antacha Yapasqa: map-bms:Meksiko
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
aSin resumen de edición
Siq'i 52:
}}
[[Rikcha:Mexico-map.png|290px|right]]
[[Rikcha:Mexicanpeople.jpg|thumb|right|200px|Mishiku mamallaktamanta runa kuytsakuna]]
 
'''Mishiku''' nisqaqa ([[nawatl simi]]pi: Mēxihco; [[kastilla simi]]pi: México) [[Chinchay Awya Yala]]pi mama llaqtam.
 
Siq'i 64:
* '''[[Qucha]]kuna:'''
* '''[[Mayu]]kuna:'''
== Chiriqunuy ==
== Flora Faunapas ==
== Wiñay kawsay ==
== Simikuna ==
* [[Kastilla simi]] (lliw Mishiku runakunap 97 %-nin, ''[[de facto]]'' [[tukri simi]])
* [[Nawa simi]] - chawpi Mishiku (1.659.029 rimaq)
* [[Maya simi]] - Yukatan yaqa wat'a (892.723 rimaq)
* [[Mishtika simi]] - Oaxaca (510.801 rimaq)
* [[Saputika simi]] - Oaxaca (505.992 rimaq)
* [[Masawa simi]] ''(Hñatho)'' - Oaxaca (350.000 rimaq);
* [[Tsotsil simi]] - Chiapas (356.000 rimaq)
* [[Tseltal simi]] - Chiapas (336.000 rimaq)
* [[Ñañu simi]] (Otomí, ''Hñähñü, Hñähño'') - chawpi Mishiku (327.000 rimaq)
* [[Tutunaka simi]] ''(Tachihuiin)'' - Veracruz, Puebla, Hidalgo (231.000 rimaq)
* [[Chinantika simi]] - Oaxaca, Veracruz (224.000 rimaq)
* [[Masatika simi]] - Oaxaca, Veracruz (206.000 rimaq)
* [[Chol simi]] - Chiapas (190.000 rimaq)
* [[Wastika simi]] - San Luis Potosí, Veracruz, Tamaulipas (173.000 rimaq)
* [[Mishi simi]] ''(Ayüük)'' - Oaxaca (116.000 rimaq)
* [[Taraska simi]] ''(P'urhépecha)'' - Michoacán (106.000 rimaq)
* [[Tlapanika simi]] - Guerrero (100.000 rimaq)
* [[Raramuri simi]] (Tarawmara simi) - Chihuahua (75.000 rimaq) - 2000 llaqtapi (CDI)
* hukkunawanpas
 
Mishikupi kawsaq runakunaqa 60%-cha [[misti]]kuna, 20%-cha [[iwrupa]] panakayuqkuna,
7% icha 14% runa [[indihina]] nisqakuna.
 
== tiyaqkuna (runa) ==
=== Runa llaqtakuna ===
[[Rikcha:Mexicanpeople.jpg|thumb|right|200px|Mishiku mamallaktamanta runa kuytsakuna]]
{| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=200px style="float:right; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
|colspan=2 style="background:#black; color:white;" align=center bgcolor="black"|'''Mishiku suyupi aswan hatun indihina qutukuna'''
|-
! style="background:#efefef;" | Runa llaqta
! style="background:#efefef;" | Runakuna
|-
|Náhuatl
|align=right|2.445.969
|-
|[[Maya]]
|align=right|1.475.575
|-
|Zapoteco
|align=right|777.253
|-
|Mixteco
|align=right|726.601
|-
|Otomí
|align=right|646.875
|-
|Totonaca
|align=right|411.266
|-
|Tzotzil
|align=right|406.962
|-
|Tzeltal
|align=right|384.074
|-
|Mazahua
|align=right|326.660
|-
|Mazateco
|align=right|305.836
|-
|colspan=2 style="background:#e9e9e9;" align=center|<small>Pukyu: CDI (2000)</small> [http://cdi.gob.mx/index.php?id_seccion=660]
|-
|}
 
== Pulitika Rakiy ==
Línea 316 ⟶ 247:
|}
</div>
 
== Simikuna ==
* [[Kastilla simi]] (lliw Mishiku runakunap 97 %-nin, ''[[de facto]]'' [[tukri simi]])
* [[Nawa simi]] - chawpi Mishiku (1.659.029 rimaq)
* [[Maya simi]] - Yukatan yaqa wat'a (892.723 rimaq)
* [[Mishtika simi]] - Oaxaca (510.801 rimaq)
* [[Saputika simi]] - Oaxaca (505.992 rimaq)
* [[Masawa simi]] ''(Hñatho)'' - Oaxaca (350.000 rimaq);
* [[Tsotsil simi]] - Chiapas (356.000 rimaq)
* [[Tseltal simi]] - Chiapas (336.000 rimaq)
* [[Ñañu simi]] (Otomí, ''Hñähñü, Hñähño'') - chawpi Mishiku (327.000 rimaq)
* [[Tutunaka simi]] ''(Tachihuiin)'' - Veracruz, Puebla, Hidalgo (231.000 rimaq)
* [[Chinantika simi]] - Oaxaca, Veracruz (224.000 rimaq)
* [[Masatika simi]] - Oaxaca, Veracruz (206.000 rimaq)
* [[Chol simi]] - Chiapas (190.000 rimaq)
* [[Wastika simi]] - San Luis Potosí, Veracruz, Tamaulipas (173.000 rimaq)
* [[Mishi simi]] ''(Ayüük)'' - Oaxaca (116.000 rimaq)
* [[Taraska simi]] ''(P'urhépecha)'' - Michoacán (106.000 rimaq)
* [[Tlapanika simi]] - Guerrero (100.000 rimaq)
* [[Raramuri simi]] (Tarawmara simi) - Chihuahua (75.000 rimaq) - 2000 llaqtapi (CDI)
* hukkunawanpas
 
Mishikupi kawsaq runakunaqa 60%-cha [[misti]]kuna, 20%-cha [[iwrupa]] panakayuqkuna,
7% icha 14% runa [[indihina]] nisqakuna.
 
== Llaqtakuna ==
Línea 344 ⟶ 299:
|}
 
== YachayRuna tarpuyllaqtakuna ==
{| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=200px style="float:right; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"
== Karu puriy ==
|colspan=2 stye="background:#black; color:white;" align=center bgcolor="black"|'''Mishiku suyupi aswan hatun indihina qutukuna'''
== Yachay ==
|-
== Yachaychiy ==
! style="background:#efefef;" | Runa llaqta
== Musiku ==
! style="background:#efefef;" | Runakuna
== Apaykachana ==
|-
== Paqarisqa runakuna ==
|Náhuatl
== Kaypipas qhaway ==
|align=right|2.445.969
[[Musuq Mishiku]]
|-
|[[Maya]]
|align=right|1.475.575
|-
|Zapoteco
|align=right|777.253
|-
|Mixteco
|align=right|726.601
|-
|Otomí
|align=right|646.875
|-
|Totonaca
|align=right|411.266
|-
|Tzotzil
|align=right|406.962
|-
|Tzeltal
|align=right|384.074
|-
|Mazahua
|align=right|326.660
|-
|Mazateco
|align=right|305.836
|-
|colspan=2 style="background:#e9e9e9;" align=center|<small>Pukyu: CDI (2000)</small> [http://cdi.gob.mx/index.php?id_seccion=660]
|-
|}
 
== Hawa t'inkikuna ==
 
[[Katiguriya:Mama llaqta (Awya Yala)]]
"https://qu.wikipedia.org/wiki/Mihiku" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)