Punu suyu nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Contenido eliminado Contenido añadido
a r2.7.1) (Rurana antacha Yapasqa: mk:Пуно (регион)
a Yuksa -> Puna pili, replaced: Yuksa → Puna pili using AWB (7910)
Siq'i 10:
! colspan="2" align="center" | [[Rikcha:Uros Titicaca 2.jpg|290px|]]
|-bgcolor="#FFFFFF"
|colspan="2" style="text-align:center; font-size:smaller" |[[Uru wat'akuna]], [[Titiqaqa qucha]] ([[Punu suyu]], [[Piruw]])
|- style="color: white; background: #006400; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Saywitu'''
Siq'i 45:
| [[Runa ñit'inakuy]] || 16,79 runa / km²
|- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Hallka k'iti kanchar]] || 72.382,25  km²
|- bgcolor="#FFFFFF"
| Hanaq kay|| [[Punu]]: 3.827 m
Siq'i 70:
== Allpa saywachi ==
* '''[[Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna|Amachasqa sallqa suyukuna]]:''' [[Bahuaja-Sonene mamallaqta parki]] - [[Titiqaqa mama llaqta risirwa]] - [[Aymara-Lupaka risirwa suyu]]
* '''[[Mayu]]kuna:''' [[Huchusuma mayu]] - [[Illawi mayu]] - [[Lampa mayu]] - [[Pukara mayu (Piruw)|Pukara mayu]] - [[Quwata mayu]] - [[Ramis mayu]] - [[Such'i mayu]] - [[San Gabán mayu]] - [[Wankani mayu]]; [[Kallawaya pruwinsya]]pi: [[Makusani mayu]] - [[Ayapata mayu]] - [[Ayuyani mayu]]; [[Melgar pruwinsya]]pi: [[Nuñuwa mayu]] - [[Q'urawiña mayu]] (''Río Corahuiña'')
* '''[[Q'asa]]kuna''': [[Krus Laqa]] (4.850 msnm) - [[Sipitlaqa]] (4.800 msnm) ([[Chukuwitu]] llaqtapi) - [[Iskay Krus]] (4.800 msnm) (San Antonio de Putina llaqtapi); [[Susuyu]] (4.375 msnm) (Kallawaya Puwirtu Punu).
* '''[[Qucha]]kuna:''' [[Arapa qucha]] - [[Chakchura qucha]] - [[Lagunillas qucha]] - [[Lurisquta]] - [[Pukaqucha (Punu)|Pukaqucha]] - [[Saqa qucha]] - [[Sara qucha]] - [[Suchi qucha]] - [[Suytuqucha (Punu)‎|Suytuqucha]] - [[Titiqaqa qucha]] - [[Umayu qucha]]; Kallawaya pruwinsyapi: [[Q'umir umiña qucha]] - [[Chunkara qucha (Punu)|Chunkara qucha]] - [[Ururillu qucha]] (Ururillu distritupi) - [[Janq'uquta]] (''Janjojota'') (Ururillu distritupi)
* '''[[Wat'a]]kuna:'''
** [[Titiqaqa qucha]]pi: [[Amantani]] - Chilata - Chirita nº 1 - Chirita nº 2 - - [[Istiwis wat'a|Istiwis]] - [[Intika]] - Qipata - [[Sutu wat'a]] - [[Suwasi wat'a|Suwasi]] - [[Tikunata wat'a]] - [[Titiqaqa wat'a]] - [[Uru wat'akuna]] - Ustuti
** [[Wiñaymarka qucha]]pi: Sikaya - Luti - Qawana - Patawata - Yuspiki
Siq'i 273:
[[Rikcha:Scirpus californicus flowers 2005-03-24.jpg|thumb|right|180px|[[Tutura]] ''(Scirpus californicus)'']]
[[Rikcha:Yareta Peru.jpg|thumb|right|180px|Yarita]]
* [[Sillu-sillu]] ''Alchemilla pinnata''
* [[Ch'ihi]] ''Agrostis breviculmis''
* [[Garbasillu]] ''Astragalus garbancillus'' (Garbancillo)
* [[Yarita]] ''Azorella yareta''
* [[Willma cebadilla]] ''Bromus lanatus''
* ''Bromus unioloides'' (Cebadilla)
* [[Sura-sura]] ''Calamagrostis heterophyla''
* [[Mula pastu]] ''Calamagrostis rigida''
* [[Waylla ichhu]] ''Calamagrostis sp.''
* [[Ñapha pastu]] ''Calamagrostis vicunarum'' (Crespillo)
* [[Kunkuna]], champa icha [[kunkush]] ''Distichia muscoides''
* [[Awha-awha]] icha [[quwi mirachi]] ''Erodium sp.'' (Amor chico)
* [[Chilliwa|Ch'illiwa]] ''Festuca dolichophylla''
* [[Unu jallu]] icha [[aya phallcha]] ''Gentiana peruviana''
* [[Uhutilla]] ''Geranium sp.''
* [[Hununcara]] ''Gnaphalium sp.''
* [[Pilli plateado]] ''Gomphrena sp.''
* [[Huk'uchaq chupan]] ''Hordeum muticum'' (Cola de ratón)
* Pilli-pilli ''Hypochoeris sp.''
* [[Hunquillo]] ''Juncus sp.''
* [[Mula pilli]] ''Liabum ovatum''
* ''Lucilia aretioides'' (Pasto estrella)
* ''Muhlenbergia ligularis'' (Grama dulce)
* [[Llapha]] icha ñapha pastu ''Muhlenbergia peruviana''
* ''Plantago sp.'' (Llantén)
* [[Ch'akí llantin]] ''Plantago monticola''
* [[Q'achu]] ''Poa sp.''
* ''Poa candamoana'' (Grama)
* [[Tuturilla]] ''Scirpus rigidus'' (Totorilla)
* [[Ichhu]] ''Stipa ichu''
* [[Chikmu|Layu]] ''Trifolium peruvianun''
* [[Phusa-phusa]] ''Valeriana
 
Siq'i 325:
 
== Uywakuna ==
[[Ururillu qucha]]piqa, Melgar pruwinsyapi, kay [[pisqu]] layakunam kawsanku: <ref> [http://www.monografias.com/trabajos-pdf4/evaluacion-poblacional-fauna-silvestre-altoandina-puno/evaluacion-poblacional-fauna-silvestre-altoandina-puno.pdf Sallqa uywakuna, Punu] pdf (kastilla simi), r. 13: Ururillu qucha, Melgar </ref>
<gallery>
Rikcha:Andean Negrito (Lessonia oreas) on the ground, side view.jpg|[[Ch'inqu]] ''Lessonia oreas''
Siq'i 336:
</gallery>
 
* [[Maraq-maraq]] ''Plegadis ridgwayi''
* [[Chuqa pisqu|Chuqa]]: ''Fulica americana''
* [[Ajoya]] ''Fulica gigantea''
* [[YuksaPuna pili]] ''Anas versicolor''
* ''Lophonetta specularioides'' = ''Anas specularoides'' ([[kastilla simi]]pi: ''pato cordillerano'')
* [[Puka pili]] ''Anas cyanoptera''
* [[Yuraq waqar]] ''Egretta thula''
* [[Sutru]] ''Anas flavirostris''
* [[K'ili]] ("Kele") Centropelma microptera = ''Rollandia microptera''
* [[Ch'inqu]] ''Lessonia oreas''
* [[Q'upu]] ''Oxyura ferruginea''
* [[Tiwtinku]] ''Tringa melanoleuca''
* [[Chulpurunku]] ''Rollandia rolland''
* Urin [[alqamari]] ''Phalcoboenus albogularis''
* [[Puna qiwlla]] ''Larus serranus''
* [[Pichinku]] ''Zonotrichia capensis''
* [[Uywantullu]] ''Podiceps occipitalis''
* [[Tikichu]] ''Gallinula chloropus''
* [[Likichu]] ''Vanellus resplendens''
* [[Tuturiru]] ''Phleocryptes melanops''
* [[Pariwana]] ''Phoenicopterus ruber''
* ''Sicalis uropygialis''
 
Siq'i 369:
* [[alqamari|allqamari]] ''Phalcoboenus megalopterus''
* [[chiwanku]] icha ch'iwanku ''Turdus chiguanco''
* [[pasupakuy]] icha ch'iwanku ''Turdus albicollis''
* [[puku puku]]
* [[hak'akllu]] ''Colaptes rupicola''
Siq'i 375:
* [[anka]] ''Geranoaetus melanoleucus''
* [[qiwlla]] ''Laridae''
* [[ch'ayña]] ''Carduelis magellanica''
 
'''[[Yaku]] [[pisqu]]kuna:'''
[[Rikcha:Puna Ibis.jpg|thumb|right|200px|[[ch'uwankira]] ''Plegades ridgwayi'']]
* [[Chuqa pisqu|chuqa]] ''Fulica''
* [[ch'uwankira]] icha yanawiku ''Plegades ridgwayi''
* [[pariwana]]
 
Siq'i 394:
 
'''[[Suchuq]]kuna:'''
* [[Mach'aqway]] ''subordo Serpentes''
* [[qaraywa]] ''subordo Sauria''
 
'''[[Challwa]]kuna:'''
Siq'i 481:
== Wiñay kawsay ==
[[Rikcha:Templo del Sol Titicaca.jpg|thumb|right|200px|[[Titiqaqa wat'a]]pi inti yupaychana wasi]]
* [[Manqu Qhapaq]] / [[Mama Uqllu]]
* [[Sinchi Ruqa]]
* [[Antisuyu]]
Siq'i 516:
|align="right" | -
|align="right" |0,1
 
|-
|}
Línea 729 ⟶ 728:
<small> /2 Indihina simi: [[qhichwa simi]], [[aymara simi]], [[ashaninka simi]] icha huk indihina simi (mana hawa simi)</small>
 
<small> Pukyu: <ref name = "[http://www.inei.gob.pe]" /> </small>
 
[[Rikcha:Uros Artesanía1 lou.jpg|thumb|right|200px|Karu puriy ([[Uru wat'akuna]])]]
Línea 740 ⟶ 739:
* [[Pandilla Puneña]]
'''[[Kallawaya pruwinsya]]pi [[tusuy]]kuna''':
* [[Unkaku]]
* [[Walaychu]]
* [[Kallawaya tusuy|Kallawaya]]
* [[Wiphala]]
* [[Puli-Puli]]
* [[Asachu]]
* [[Allpaqiru]]
* [[Qhaswa]]
Línea 759 ⟶ 758:
* [[Amantani]]
* [[Kapachika]]
* [[Sillustani]] ([[chullpa]]kuna)
* [[Allinqhapaq]] 5.780 m
* [[Jisk'airumuqu]]
Línea 772 ⟶ 771:
:* [[Universidad San Carlos]]
:* [[Universidad Peruana Union]]
:* [[Universidad Los Ángeles de Chimbote - Centro Académico]]
 
== Apaykachana ==
Línea 792 ⟶ 791:
== Hawa t'inkikuna ==
* [http://media.peru.info/mapas/puno.jpg Saywitu: Punu suyu]
* [http://bvirtual.proeibandes.org/bvirtual/docs/tesis/proeib/Tesis_Yanet_Tapia.pdf bvirtual.proeibandes.org/ Yanet Tapia: ''Estrategias metodológicas de enseñanza y uso de lenguas en docentes de escuelas EBI en el distrito de Mañazo, Puno''] (kastilla simi; Qhichwa simipi pisichaynin: p. &nbsp;153 - 157)
* [http://www.puebloindio.org/CISA/Manifiesto_de_Taquile.htm Manifiesto de Taquile] (Kastilla simipi)
 
Línea 801 ⟶ 800:
[[Katiguriya:Suyu (Piruw)]]
[[Katiguriya:Punu suyu|!]]
[[Katiguriya:Afrika]]
 
[[ay:Punu jach'a suyu]]
"https://qu.wikipedia.org/wiki/Punu_suyu" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)