Q'iru nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

[[Rikcha:Kieferqringrp.jpg|thumb|right|QiruQ'iru: Sach'a kurku.]]

'''Q'iru'''<ref>{{Ref Gonzalez|204|Qqueru. madera gruessa, o delgada todo lo ques materia de carpintero que se labra}}</ref><ref>[[Rodolfo Cerrón Palomino]] 2002/2004, kaypi: Vidal César Carbajal Solís: ''[http://bvirtual.proeibandes.org/bvirtual/docs/vidal_carbajal.pdf Cambio y conservación intergeneracional del quechua. Runasimi, kastillasimi ayllu ukhupi q'iruskuna hap'ipakusqankumanta]''. PROEIB Andes, Plural Editores, La Paz 2006, p. 112.</ref> ([[kichwa]]pi ''Kiru'',<ref>{{Ref EduEcu|82|kiru [kiru, kero] s. palo que nace del cabuyo. Chawar sapimanta suni kaspi wiñashka. Puna suyumanta ñawpa runakunaka chawar kiruwanllami wasikunataka rurarka. 2. madera. Hatun yurakunapa kaspikuna. Ukalitu kirukunata wasichinkapak allichikunchik. 3. viga. Pallkayachishka kaspi. Wasipi ishkay shayak kirukunatami allichikunchik}}</ref> [[wanka limay|wankapi]] ''Qilu'')<ref>{{Ref Cerron|Q|PALO: Kashpi, qilu}}</ref> icha '''K'ullu'''<ref name="gon74">{{Ref Gonzalez|74|Ccullu. La madera gruesa, y madera que es material de toda obra}}</ref><ref name="sqq">{{Ref SQ Qullaw|97|K’ullu. Yurakunap rakhu kurkun llaqllasqa}}</ref><ref name="soto">{{Ref Soto|79|Kullu. [...] Sacha takyachiq raku rakin. [...] Kulluqa allinmi wasi qatachanapaq, chakakuna ruwanapaq, punku ruwanapaq}}</ref> nisqaqa huk ancha llamk'achisqam [[imaykana]]m. [[Sach'a]]kunapi yuriptin, sach'ap [[chillki]]nkunamantam - [[sach'a kurku|kurkunmanta]] [[k'allma]]kunamantapas - hurqunchik. [[Thansa]]kunapas qiruyuqq'iruyuq [[yura]]kunam. Sach'ap chillkikunataqachillkinkunataqa qiruq'iru [[k'aspi]] hinam llamk'achinchik. Rakhu kurkumantaqa [[qiruq'iru p'allta]]kunatam kuchunchik.

QirupQ'irup puchunkunamanta, kallmakunamantapas '''[[yamt'a]]''' nisqatam ruranchik, [[nina|kañaspa]] [[wasi q'uñichiy|wasita q'uñichinapaq]] [[yanuy|yanunapaqpas]].