Shimiki, Shimi patma icha t'ipi nisqaqa rimap tiksi rakinmi, huk samaychawan rimanam. Ankash qallupi shimillki.

  • Huk kikin pashtaq: amuy, a-muy; 'a'; rikaynin: K
  • Rikaynin- YK: qata, qa- ta; Yk- YK,
  • Rikaynin KY: anka, an- ka; an.
  • Rikaynin: YKY: yanqa; yan-qa; yan

Hinchipashtachiy llamk'apuy

  • Waata ( wáta): waa-ta, waami hinchipashtaq shimillki
  • Puyñu: puy-ñu, puymi hinchipashtaq shimillki
  • Pakí: pa- ki; mi hinchipashtaq shimillki. ( yo rompo)
  • Paaki = páki - paa-ki ( gracias)
  • Púkay ( sopla, soplar). hinchipashtaq shimillki
  • Pukay ( enrojar); pu- kay; mayqan shimillki pashtancu.
  • Wáka ( vaca)
  • Waka ( templo)wa-ka, mayqan pashtancu
  • Curí ( mi hijo); cu- rí
  • Mikuy ( come tú, comida). Mi-kuy; kuy pashtan
  • Mitu, ( mana pashtap); mitú ( mi arcilla); mítu ( mito leído en quechua).

Shimi rakiy pashtaypita llamk'apuy

  • Ushaqki ( aguda) 'mikú' como; puká ( mi rojo); wañucí
  • huk ñawpa ushaq ( llana o grave); punku ( puerta)
  • Ishkay ñawpa ushaq ( esdrújula) 'púkatin' vejiga
  • Kimsa ñawpa ushaq ( sobreesdrújula) Púkacikuy.
  • Ishkaypashtaq ( bitónica): áyaránmi ( tiene que abrir la boca); púkaysíkuy ( ayudar a soplar)

wákanánacu Ya no deseo vaca), shútaqnánacu ( no quiero aspirador) .

"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Simiki&oldid=632465" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)