Pillpintu tuktuyuq urin rikch'aq ayllu

Pillpintu tuktuyuq urin rikch'aq ayllu (subfamilia Faboideae) nisqaqa huk chaqallu yurakunap urin rikch'aq ayllunmi, rurunkunaqa chaqallum. 730 rikch'ananmi, yaqa 20.000 rikch'aqninmi kan.

Pillpintu tuktuyuq urin rikch'aq ayllu
Vicia lathyroides
Vicia lathyroides
Vicia lathyroides
Mit'an kamay
Regnum: Plantae
Divisio: Magnoliophyta
Classis: Magnoliopsida
Ordo: Fabales
Familia: Fabaceae
Subfamilia: Faboideae Rudd (Papilionoideae Juss., es el nombre alternativo).[1]
Rikch'aq llaqta

Abreae
Adesmieae
Aeschynomeneae
Amorpheae
Bossiaeeae
Brongniartieae
Carmichaelieae
Cicereae
Crotalarieae
Dalbergieae
Desmodieae
Dipterygeae
Euchresteae
Galegeae
Genisteae
Hedysareae
Indigofereae
Liparieae
Loteae
Millettieae
Mirbelieae
Phaseoleae
Podalyrieae
Psoraleeae
Robinieae
Sophoreae
Swartzieae
Thermopsideae
Trifolieae
Vicieae

Tuktunkuna

llamk'apuy

Tuktunkunaqa kintu tuktu-tuktupim.

Tuktunkunaqa iskay yumanayuqmi, pichqantin raphimuyum, iskaykinraymi.

Pichqantin, wakin wakinllapi tawantin akilla raphim. Sapsilla pichqantinmi wayta raphi. Patapi chawpi wayta raphiqa hatunyasqam, iskaynintin urapi wayta raphiqa huñusqam, pila hinam, wamp'ucha nisqam. Chay wamp'uchapiqa sisa raphikunam, ruru aspiqchapas tiyanku. Kinraykunapi kaq iskay wayta raphiqa wamp'uchata p'intum.

Chunkantin sisa raphinmi, wakin wakinllapi isqun icha pichqantin, huñusqam ichaqa hukllachu manam.

Tuktu minuywanqa kay hinam:   icha  

Rurunqa chaqallum.

 
Pillpintu tuktuyuq yurakuna: tuktu siq'intin.

Rikch'aqkuna

llamk'apuy

Kaymi huk pillpintu tuktuyuq yurakuna:

Pukyukuna

llamk'apuy
  1. Watson, L.; Dallwitz, M. J.. «Leguminosae» (en inlish simi). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. Version: 1st June 2007.. 09-2-2008 rikusqa.

Hawa t'inkikuna

llamk'apuy