José de Aguirre
José Mariano de Aguirre y Mayora sutiyuq runaqa (* 14 ñiqin hatun puquy killapi 1760 watapi paqarisqa Lima llaqtapi - 17 ñiqin kantaray killapi 1835 watapi wañusqa Lima llaqtapi), huk piruwanu taytakura, taripay amachaq wan qillqaq runapas. ( Maypis sutin: Husi Maryanu Ayiirri Mayura)
1823 watamanta 1824 watakama wan 1833 watamanta 1835 watakama Mama Llaqtap San Markus Hatun Yachay Sunturnin Rector karqan.
Yaya:Juan Millán de Aguirre y Elola; Mama: Joaquina Mayora y Ardiles.
Runayay wasi: Real Convictorio de San Carlos. Hutsannaq Karlus Qhapaq malta yachakaanan
QillqasqankunaLlamk'apuy
- Carta sobre los maricones. Wayllayukunapaq rapra qillqasqa
- Discurso sobre la falsa religión de los indios del Perú. Piruwpa pachan runapa lluta iñiypaq rimay.
- Descripción de la famosa fuente que adorna la Plaza Mayor de esta capital. Kay llaqtapa Kuraq Patapa riqisqa pukyunta qillqapay.
- Conversación sobre el señorío de las mujeres. Warmikunapa atiyninpaq rimapay
- Carta sobre la pintura. Llimpiypaq rapra qillqasqa
- Descripciones de las provincias de Tinta y Chachapoyas, y de la intendencia de Tarma. Tinta, Chachapuya wamanikunapaq, Tarma suyupaqwan qillqapaykuna
Willay pukyukunaLlamk'apuy
- Alberto Tauro del Pino. Enciclopedia Ilustrada del Perú. Lima: PEISA, 2001.
Kaypipas qhawayLlamk'apuy
- Sociedad Amantes del País Piruw kuyaqkuna Huñusqa
- Mercurio Peruano Piruwki Yaku qullqi