Piruwki Aylluchaq Pusana Raki
Piruwki Aylluchaq Pusana Raki (PAPR), kastilla simipi Partido Comunista Peruano (PCP) nisqaqa huk piruwanu kumunista partidum, 1928 watapi José Carlos Mariáteguip kamarisqan Piruwanu Susyalista Partidu, icha Piruwki Runaykaqpaq Pushana Raki ( Ankash qallu) (Partido Socialista Peruano) sutiwan.
17 ñiqin aymuray killapi 1929 watapi huñunakuypi kumunista llamk'aqkunaqa Piruw Llamk'aqkuna Sapsi Tantanakuytam (CTGP) kamarirqanku.
1960 watakunapiqa PKP rikikurqanmi. Huk wankurisqakunaqa PKP-ta sapispa Mamallaqta Qispichina Awqaqsuyu (Ejército de Liberación Nacional) nisqatam kamarirqan, hukkunataq trotskistakunaman rirqan.
1963 watapi Suwit Huñu, Runallaqta Republika Chunwa rakinakuptinmi, PKP-pas rakikurqan.
Chinap masinkunaqa chaymantapacha Piruwanu Kumunista Partidu - Puka Unancha (Partido Comunista del Perú - Bandera Roja, PCP-BR) nikurqanku.
PKP Puka Unancha nisqamanta 1980 watapi "Piruwanu Kumunista Partidu - K'anchaq Ñan" (Partido Comunista del Perú-Sendero Luminoso, PCP-SL) nikuq Abimael Guzmánpa ankalli partidun rakikurqan, qatiq watakunapi runakunata terrorista hina mamallaqtayuq maqanakuywan llakichispa, huk kumunistakunatapas awqata hina wañuchispa. Chayrayku runakuna chay pachataqa Sasachakuy pacha nispam suticharqanku.
Piruwanu Kumunista Partidu - Hukllakay (Partido Comunista del Perú - Unidad) nikuq Jorge del Pradop (1960-manta 1991-kama) pusasqan kumunistakunataq Suwit Huñup masinkuna kaspa Juan Velasco Alvaradop kamachinantapas yanaparqan. 1980 watakunapiqa Huñusqa Lluq'i (Izquierda Unida, IU) nisqa masintinpi llamk'anakurqan. Chaypacha Pedro Huillca Tecse sutiyuq Piruw Llamk'aqkuna Sapsi Tantanakuypa pusaqninmi ancha riqsisqa PKP-niyuq karqan.
Piruwanu Kumunista Partidumanta rakisqankuna
llamk'apuy