Kulumpiya

Kulunsuyu icha Kulunwiya (aswan allin Kulumpiya) (kastilla simipi: Colombia) nisqaqa Urin Awya Yalapi huk Runaq Imaykam. Uma llaqtanqa Bogotá llaqtam. Kulumbiyaqa sapan llaqtam, umalliqniyuq, Qurinaka nisqaniyuqpas. Wichay larumanta Panama llaqtawan, Atlantiku mama qucha llaqtawan tinkuna, inti lluqsiy larumantataq Winisuyla llaqtawan Brasil llaqtawan tinkuna, uray larumantataq Piruw llaqtawan Ikwadur , inti chinkay larumantataq Sanp'a mama quchawan tinkusqa.
Suyu hina hatunkamachiyllana chawanasqa llaqtanchik, hallp'antaq 1 141 748 km² chhikanmi.
Wiñay kawsay Llamk'apuy
Allpa saywachi Llamk'apuy
Kulumbya llaqtaqa atun riqsisqa llaqtakunaqa kaykunan: Bogotá, Medellín, Cali, Barranquilla chaymanta Cúcuta llaqtawan.
Urqukuna Llamk'apuy
- Sierra Nevada de Santa Marta (5.775 m)
- Pico Cristóbal Colón (5.775 m)
- Pico Simón Bolívar (5.775 m)
- Galeras urqu
- Nevado del Huila (5.750 m)
- Nevado del Ruiz (5.400 m)
- Puracé
- Nevado del Tolima (5.215 m)
- Santa Isabel (4.965 m)
Quchakuna Llamk'apuy
Mayukuna Llamk'apuy
Wat'akuna Llamk'apuy
Allpa saywachi riqyunkuna nisqa
- Antikuna
- Caribe hatun qucha suyu
- Orinoco mayu sach'a-sach'a suyu
- Amarumayu sach'a-sach'a suyu
- Sanp'a mama qucha suyu
- Wat'akuna
Hatun llaqtakuna Llamk'apuy
Llaqtakuna (Kulumbiya) | |||||
Rang | Llaqta | runakuna | Suyu | ||
1985 | 1993 | 2005 | |||
1. | Bogotá | 4 176 769 | 4 931 796 | 6 763 325 | Bogotá / Cundinamarca |
2. | Medellín | 1 452 392 | 1 551 160 | 2 187 356 | Antioquia |
3. | Cali | 1 369 331 | 1 641 498 | 2 039 626 | Valle del Cauca |
4. | Barranquilla | 917.486 | 990.547 | 1.109.067 | Atlántico |
5. | Cartagena | 513.986 | 616.231 | 845.801 | Bolívar |
6. | Cúcuta | 383.584 | 459.640 | 566.244 | Chinchay Santander |
7. | Bucaramanga | 351.687 | 410.065 | 502.654 | Santander |
8. | Ibagué | 280.638 | 340.191 | 465.859 | Tolima |
9. | Soledad | 168.291 | 236.521 | 455.029 | Atlántico |
10. | Soacha | 100.691 | 222.565 | 393.006 | Cundinamarca |
11. | Santa Marta | 175.687 | 270.253 | 384.189 | Magdalena |
12. | Villavicencio | 162.556 | 219.976 | 361.058 | Meta |
13. | Bello | 211.203 | 257.707 | 359.404 | Antioquia |
14. | Pereira | 241.927 | 348.023 | 358.681 | Risaralda |
15. | Manizales | 283.365 | 303.136 | 342.620 | Caldas |
16. | Pasto | 203.742 | 261.368 | 312.759 | Nariño |
17. | Neiva | 179.908 | 237.239 | 295.412 | Huila |
18. | Valledupar | 150.838 | 202.404 | 294.731 | Cesar |
19. | Buenaventura | 165.829 | 194.727 | 290.457 | Valle del Cauca |
20. | Montería | 162.056 | 210.297 | 288.192 | Córdoba |
21. | Armenia | 192.409 | 216.467 | 265.020 | Quindío |
22. | Floridablanca | 142.153 | 187.197 | 241.685 | Santander |
23. | Popayán | 149.019 | 169.423 | 227.840 | Cauca |
24. | Palmira | 181.157 | 196.213 | 223.049 | Valle del Cauca |
25. | Sincelejo | 122.484 | 168.410 | 218.430 | Sucre |
26. | Itagüí | 139.050 | 175.626 | 209.498 | Antioquia |
27. | Barrancabermeja | 141.516 | 144.769 | 168.307 | Santander |
28. | Envigado | 87.574 | 107.402 | 166.742 | Antioquia |
29. | Dos Quebradas | 97.063 | 129.572 | 164.437 | Risaralda |
30. | Maicao | 49.262 | 80.770 | 164.011 | La Guajira |
31. | Tuluá | 103.123 | 125.137 | 157.512 | Valle del Cauca |
32. | Tunja | 89.164 | 101.622 | 145.138 | Boyacá |
33. | Ríohacha | 49.931 | 77.083 | 137.224 | La Guajira |
34. | Florencia | 71.305 | 82.708 | 120.403 | Caquetá |
35. | Cartago | 95.650 | 100.946 | 119.063 | Valle del Cauca |
36. | Girón | 40.255 | 71.618 | 117.672 | Santander |
37. | Apartadó | 29.847 | 56.330 | 114.840 | Antioquia |
38. | Quibdó | 50.277 | 65.904 | 100.113 | Chocó |
Llaqta pusanapaq rakiy Llamk'apuy
Kulumbya llaqtapiqa kanmi suyukuna, wamanikuna, 1092 k'itikunapas (municipios).
# | Suyu | Uma llaqta | Hallka k'iti kanchar | Runakuna |
---|---|---|---|---|
1 | Amarumayu | Leticia | 109.665 km² | 67.726 |
2 | Antioquia | Medellín | 62.869 km² | 5.682.276 |
3 | Arauca | Arauca | 23.818 km² | 232.118 |
4 | Atlántico | Barranquilla | 3.388 km² | 2.166.156 |
5 | Bolívar | Cartagena | 25.978 km² | 1.878.993 |
6 | Boyacá | Tunja | 23.189 km² | 1.255.311 |
7 | Caldas | Manizales | 7.888 km² | 968.740 |
8 | Caquetá | Florencia | 88.965 km² | 420.337 |
9 | Casanare | Yopal | 44.640 km² | 295.353 |
10 | Cauca | Popayán | 29.308 km² | 1.268.937 |
11 | Cesar | Valledupar | 22.905 km² | 903.279 |
12 | Chocó | Quibdó | 46.530 km² | 454.030 |
13 | Córdoba | Montería | 25.020 km² | 1.467.929 |
14 | Cundinamarca | Bogotá | 22.653 km² | 2.280.037 |
15 | Guainía | Inírida | 72.238 km² | 35.230 |
16 | Guaviare | San José del Guaviare | 53.460 km² | 95.551 |
17 | Huila | Neiva | 19.890 km² | 1.011.418 |
18 | La Guajira | Riohacha | 20.848 km² | 681.575 |
19 | Magdalena | Santa Marta | 23.188 km² | 1.149.917 |
20 | Meta | Villavicencio | 85.635 km² | 783.168 |
21 | Nariño | San Juan de Pasto | 33.268 km² | 1.541.956 |
22 | Chinchay Santander | Cúcuta | 21.658 km² | 1.243.975 |
23 | Putumayu | Mocoa | 24.885 km² | 310.132 |
24 | Quindío | Armenia | 1.845 km² | 534.562 |
25 | Risaralda | Pereira | 4.140 km² | 897.509 |
26 | San Andrés wan Providencia | San Andrés | 52 km² | 70.554 |
27 | Santander | Bucaramanga | 30.537 km² | 1.957.789 |
28 | Sucre | Sincelejo | 10.917 km² | 772.010 |
29 | Tolima | Ibagué | 23.562 km² | 1.365.342 |
30 | Valle del Cauca | Cali | 22.140 km² | 4.161.425 |
31 | Vaupés | Mitú | 54.135 km² | 39.279 |
32 | Vichada | Puerto Carreño | 100.242 km² | 55.872 |
Distritu | Hallka k'iti kanchar | Runakuna | ||
Bogotá, Distrito Capital | 1 587 km² | 6 840 116 |
Waki Llamk'apuy
Iñiy Llamk'apuy
Rimaykuna Llamk'apuy
- Kastilla: 39 000 000 rimaq
- Wayuwu simi 300 000 rimaq
- Nasa simi: 120 000 rimaq
- Embera simi: 50 000 rimaq
- Kichwa (inga kichwa): 28 000 rimaq
- Wahibo simi: 20 000 rimaq
- Awapit simi: 20 000 rimaq
- Wambyanu simi: 15 000 rimaq
- hukkunapas
Rikchakuna Llamk'apuy
-
Simón Bolívar munumintu, Puente de Boyacá, Kulumbya
-
Kulumbyapi sallqa pachap riqyunkuna
-
Nevado del Ruiz nina urqu, 1985 watapi
-
Mapa chunta, Kindiyu suyupi, Kulumbya mama llaqtap sach'an nisqa
-
Shakira (takiq)
-
Juan Manuel Santos, 59º Kulumbyapa umalliqnin (2010-2018)
-
Álvaro Uribe, 58º Kulumbyapa umalliqnin (2002-2010)
Kaypipas qhaway Llamk'apuy
Willay pukyukuna Llamk'apuy
Hawa t'inkukuna Llamk'apuy
Urin Awya Yalapi mama llaqtam |
---|
Arhintina · Parasil · Qullasuyu · Chirisuyu · Ikwayur · Kulunsuyu · Parawayi · Piruw · Surinam · Uruwayi · Wayana · Winisuyla · Ransis Wayana ( Ransiya ) · Malwina wat'akuna |