Apuyaya

Apuyaya, Yus icha Thiyusqa (kastilla simipi: Dios, latin simipi: Deus, iwriyu simipi: אלוהים, grigu simipi: Θεός) hatun kamaq, tukuy imappas tukuy runappas tukuy pachappas ruraqnin niyta munan. Iñiq runaqa Thiyusninta icha Thiyusninkunata yupaychanmi.

Thiyuspa uywakunata kamasqan, Grabow llaqtapi usun (Alimaniyapi), Meister Bertram von Minden-pa llimphisqan, 1375-1383.

Thiyuspa intita killata kamasqan, Michelangelo-p llimphisqan.

Huk iñiykunapiqa achka Thiyus kaykunatam yupaychanku, ahinataq ñawpa Kiriqukuna (grigu Thiyuskunata), Rumanukuna (romanu Thiyuskunata), Mishikakuna (mishika Thiyuskunata), Inkakuna (Tawantinsuyu iñiy) ima. Chay iñiykunataqa achka apu iñiy (politheïsmos) ninchikmi.

Huktaq iñiykunapi hukllam Thiyusta yupaychanku, ahinataqmi huriyukuna, Kiristiyanukuna, muslimkunapas. Chay iñiykunatataq huklla apu iñiy (monotheïsmos) ninchikmi.

Kiristiyanu iñiypiqa huklla Thiyusmi kaspa, chay Thiyusqa kimsantin hinam:

• Yaya Thiyusqa hanaq pachapi kamaqmi.
• Hisu Kiristuqa Thiyuspa churinmi. Iñiqnin runakunata huchankumanta qispichinapaq, hanaq pachapi wiñay kawsanankupaq kikinpa kawsanta Kuruspi qurqan.
• Ch'uya Ispirituqa (Ispiritu Santu) iñiq runakunata pusanmi.

Kiristiyanu Thiyusmantaqa iñiymantapas Thiyuspa Simin Qillqam willakun.

Huk manpa

• Yus/Thiyus = dios. Yuspa tsurin: hijo de dios.
• Tsiyus (Θεός) = dios. Yaya tsiyus: dios padre.
• Apu, awki, wamani, wari.
• Pachamama Pachata mirachiq.
• Pachakamaq Pacha ruwaq, llapan imaykakunata.
• Apuyaya churiyuq yus.
• Wiraqucha Hatunquchapa riwiran. (Wari qucha = Son of lake)

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Apuyaya.