Chaku kiti
Chaku kiti (kastilla simipi: Cantón El Chaco) nisqaqa Ikwadur mama llaqtapi, Napu markapi, huk kitim. Uma llaqtanqa Chaku llaqtam.
| ||
---|---|---|
Uyakachi llaqtañiq, Chaku kiti | ||
Napu marka | Wallqanqa | |
Unancha | ||
. | ||
Mama llaqta | Ikwadur | |
Tinkurachina siwikuna | ||
Uma llaqta | Chaku | |
Marka | Napu marka | |
Simikuna | kichwa simi, kastilla simi | |
Runakuna | 6.133 (inec 2001) | |
Runa ñit'inakuy | runa / km² | |
Hallka k'iti kanchar | 3.528,5 km² | |
Hanaq kay | 1.570 m | |
Kamasqa wata | 26 ñiqin aymuray killapi 1988 watapi | |
Kuraka | Julio Perez Duque | |
Karu rimay tuyru | ||
Pacha suyu | ECT (UTC-5) | |
Kichwa simipi llika tiyanan | ||
Kastilla simipi llika tiyanan | elchaco.gov.ec | |
Napu markap kitinkuna | ||
Allpa saywachi
llamk'apuy- Amachasqa suyukuna: Kayampi Kuka kawsaykuska amachasqa allpa (Sardinas kitilli, Uyakachi kitilli, Santa Rosa kitilli, Gonzalo Díaz de Pineda kitilli) - Sumaku Napu - Galeras mama llaqta parki (Linares kitilli, Santa Rosa kitilli, Gonzalo Díaz de Pineda kitilli) - Pakcha amachana sach'a-sach'a (Gonzalo Díaz de Pineda kitilli)
- Urqukuna: Pucará Chico - T'uqyaq urqu (Reventador)
- Mayukuna: Quijos mayu - Uyakachi mayu
- Quchakuna:
- Phaqchakuna: San Rafael phaqcha
Yurakuna
llamk'apuyPakcha amachana sach'a-sach'apiqa (Bosque Protector "La Cascada"), Gonzalo Díaz de Pineda kitillipi, kanmi kay yurakunam:[1]
- (Araliaceae sp.)
- Yuraq ramran (Alnus acuminata)
- Chila (Cecropia sp.)
- Kanuwa ruya (Cedrela odorata)
- (Dacryoides cupularis)
- Unka (Eugenia sp.)
- (Pterocarpus sp.)
- (Sapium sp.)
- (Cinchona sp.)
- (Microphois venulosa) ("caimitillo")
- Q'illu akwa (Nectandra sp.)
- (Rolliza mucosa)
- (Micomia sp.) ("colca")
- (Inga sp.)
- (Inga cordado-alata)
- (Paidium guayaba)
- (Trema edulis) ("guasca")
- (Pseuldomedia rigida)
- (Vismia baccífera) ("achotillo")
Uywakuna
llamk'apuyGonzalo Díaz de Pineda kitillip amachana sach'a-sach'apiqa kay uywakunam kawsanku:
Ñuñuqkuna
llamk'apuy- Antharu: (Sciurus granatensis)
- Khirkinchu: (Dasypus novemcinctus)
- Kuchipillan (Myrmecophaga tridactila)
- K'usillu: Pichiku k'usillu (Saguinus fuscicollis)
- Ch'umpi churu k'usillu (Lagothrix lagothricha) ("chorongo")
- (Sylvilagus brasiliensis)
- Chiwayru: Watusa (Dasyprocta fuliginosa) ("guatusa")
- Makisapa: Yuraq mat'i makisapa (Ateles belzebuth)
- Yuraq machin (Cebus albifrons) ("mico")
- Tuta k'usillu (Aotus sp.)
- Manchunka (Tamandua tetradactyla)
- Intillama: istrilla intillama (Bradypus variegatus)
- (Caluromys lanatus)
- (Neusticomys monticolus)
- (Ichthyomys sp.)
- (Caenolestes fuliginosus)
- (Oryzomys sp.)
- (Caluromys lanatus)
- Intillama (Bradypus variegatus)
Pisqukuna
llamk'apuy- Muyusiki (Actitis macularius)
- (Capito aurovirens)
- (Cacicas leucorhamphus)
- (Veniliornis nigriceps)
- (Cinnycerthia peruana)
- (Diglosa glauca)
- Kuntur (Vultur gryphus)
- (Ampelion rubrocristatus)
- Tunki (Rupícola peruviana)
- Yuraq waqar (Egretta thula)
- Pichinku (icha Pichitanka) (Zonotrichia capensis)
- (Grallaria quitensis)
- (Pionus sordidus)
- Hatun suksu (Turdus fuscater)
- Waychaw: (Agriornis montana)
- (Chamaepetes goudotti)
- Q'inti: (Colibrí thalassinus)
- Q'inti: (Lesbia victoriae)
- (Pharomacrus antisianus)
- (Anisognathus flavinchu)
Runakuna
llamk'apuyChaku kitipiqa Kayampi Kichwa runakunam tiyanku. Paykuna Uyakachi kitillipi kawsanku.[2]
Pulitika Rakiy
llamk'apuy- huk llaqta kitilli: Chaku kitilli (El Chaco)
- pichqa chakrapura kitilli: Santa Rosa, Sardinas, Gonzalo Díaz de Pineda (El Bombón), Linares, Uyakachi,
Kitilli | Runakuna (2001) |
---|---|
Llapan | 6.133 |
Chaku (llaqta) | 3.000 |
Chakrapura k'iti | 3.133 |
Llaqtañiq | 505 |
El Bombón kitilli / Gonzalo Días de Pineda kitilli | 385 |
Linares kitilli | 195 |
Uyakachi kitilli (Oyacachi) | 513 |
Santa Rosa de Quijos kitilli / Santa Rosa kitilli | 1.048 |
Sardinas kitilli | 487 |
Kaypipas qhaway
llamk'apuyPukyukuna
llamk'apuy- ↑ www.ambiente.gob.ec Pakcha amachana sach'a-sach'amanta (kastilla simi)
- ↑ www.codenpe.gov.ec / Kayampi
Hawa t'inkikuna
llamk'apuy- www.codeso.com/ Saywitu: Napu marka
- www.napo.gov.ec El Chaco kitimanta
- gobiernonapo.gov.ec
- www.enciclopediadelecuador.com (kastilla simi)
Napu marka | ||
---|---|---|
Uma llaqta: Tina | ||
Kitikuna (Uma llaqtakuna) : Archidona (Archidona) • Carlos Julio Arosemena Tola (Carlos Julio Arosemena Tola) • El Chaco (El Chaco) • Quijos (Baeza) • Tina (Tina) | ||
Amachasqa sallqa suyukuna: Antisana risirwa • Kayampi Kuka risirwa • Llanganati mama llaqta parki • Qutuphaqsi mama llaqta parki • Sumaku Napu - Galeras mama llaqta parki • Yasuni mama llaqta parki | ||
Urqukuna: Antisana - Kilintaña | ||
Mayukuna: Napu mayu | ||
Runa llaqtakuna: Amarumayu sach'a-sach'a suyup Kichwa runan • Kayampi • Napuruna • Waorani |
Markakuna (Ikwadur) | ||
---|---|---|
Asway · Bolívar · Chimpurasu · Esmeraldas · Impapura · Kañar · Karchi · Kuri · Kutupaksi · Loja · Manawi · Mayukuna · Morona Santiago · Napu · Orellana · Pastasa · Pichincha · Santa Elena · Tsachila · Sukumpiyu · Tunkurawa · Wayas · Yawatisuyu · Zamora Chinchipi |