Tiqsimuyu
(Tiksi muyu-manta pusampusqa)
Tiqsimuyu (Tiqsi muyu), (QSHKS qillqaypi teqsi muyu, teqse muyu) icha Tiyana Hallp'a, Pacha hallp'a, Pacha allpa; Patsa, Qhichwa I simipi nisqaqa (Latin simipi: Terra, Ilinusuyu simipi: Γη [gī], Kastilla simipi: Tierra) intimanta kimsa karu kaq puriq quyllurmi inti llikachapi. Ñuqanchikpa, runakunap tiqsimuyunchikmi. Kaypiqa kawsanchik. Chayraykum kay pacha nispa ninchikpas.
"Blue Marble; Hanqas Kanikas" nisqa Tiqsimuyumanta rikch'a, Apollo 17 nisqap hap'isqan. | ||||||||||
Muyuyninpa kayninkuna | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Epoch J2000 | ||||||||||
Intimanta aswan karu kay: | 152,097,701 km (1.016 710 333 5 AU) 94,509,130 mi | |||||||||
Intimanta aswan sispay: | 147,098,074 km (0.983 289 891 2 AU) 91,402,725 mi | |||||||||
Kuskan hatun t'urpi: | 149,597,887.5 km (1.000 000 112 4 AU) 92,956,041 mi | |||||||||
Kuskan uchuy t'urpi: | 149,576,999.826 km (0.999 860 486 9 AU) 92,943,062 mi | |||||||||
Iruru muyu: | 924,375,700 km (6.179 069 900 7 AU) | |||||||||
Iruru muyup hallka k'iti k'ancharnin: | 7.029 754 4×1016 km² (3.141 154 4 AU²) | |||||||||
Chawpi hawa kay: | 0.016 710 219 | |||||||||
Sidiryal mit'a: | 365.256 366 days (1.000 017 5 wata) | |||||||||
Kuskanchaku muyuy utqay: | 29.783 km/s (107,218 km/h) | |||||||||
Aswan muyuy utqay: | 30.287 km/s (109,033 km/h) | |||||||||
Aswan pisi muyuy utqay: | 29.291 km/s (105,448 km/h) | |||||||||
Chinruy (inklinasyun): | Churasqa tiksi (0) (7.25° intip chawpipachanman) | |||||||||
Wichaq muqup suni kaynin: | 348.739 36° | |||||||||
Sispaypa argumintun: | 114.207 83° | |||||||||
Satilitinkuna: | 1 (killa) | |||||||||
Pachaykamay kayninkuna | ||||||||||
Lump'u kay: | 0.003 352 9 | |||||||||
Kuskanchaku illwa: | 6,372.797 km | |||||||||
Chawpipachap illwan: | 6,378.137 km | |||||||||
Qhipakunap illwan: | 6,356.752 km | |||||||||
Aspect Ratio: | 0.996 647 1 | |||||||||
Chawpipachap iruru muyun: | 40,075.02 km | |||||||||
Qhipakunap iruru muyun: | 40,007.86 km | |||||||||
Kuskanchaku iruru muyu: | 40,041.47 km | |||||||||
Hallka k'iti k'anchar: | 510,065,600 km² | |||||||||
Allpa hawa: | 148,939,100 km² (29.2 %) | |||||||||
Yaku hawa: | 361,126,400 km² (70.8 %) | |||||||||
P'ulin: | 1.083 207 3×1012 km³ | |||||||||
Wisnu: | 5.9736×1024 kg | |||||||||
Kuskanchaku kikin wisnu: | 5,515.3 kg/m³ | |||||||||
Chawpipachapi Hawapi llasaq kay: | 9.78033 1 m/s²[1] (0.997 32 g) | |||||||||
Ayqiy utqay: | 11.186 km/s (40,270 km/h) 6.95 mi/s (25,022.34 mph) | |||||||||
Sidiryal muyukuy mit'a: | 0.997 258 d (23h 56m 04.09054s)[1] | |||||||||
Chawpipachapi muyukuy utqay: | 465.11 m/s | |||||||||
T'urpi chinru: | 23.439 281° | |||||||||
Albedo: | 0.367 | |||||||||
Hawapi q'uñi kay: Kelvin Celsius |
| |||||||||
Wak hinayachiqkuna: | Tiristri, Teluriku, Tiksimuyup | |||||||||
Wayra pacha | ||||||||||
Hawapi wayra pacha ñit'iy: | 101.3 kPa (MSL) | |||||||||
Ch'anta (kumpusisyun): | 78.08% N2 20.95% O2 0.93% Argun 0.038% Chimlasay Aslla yaku wapsi (chiriqunuymanta wachariq) |
Tiqsi muyup rak'inkunaqa allpa pacha, yaku pacha, wayra pacham ima. Tukuy kawsaqnintinkunatataq kawsay pacha ninchikmi.
Hawa t'inkikuna
llamk'apuyInti Llika |
---|
Inti · Qatuylla · Ch'aska · Tiksi muyu · Awqakuq · Siris · Pirwa · Hawcha · Uranu · Niptun · Urqu · Plutun · Hawumiya · Quwawar · Makimaki · Qunqun · Iris · Sitna |
Killa Satilitikuna: Tiksi muyup · Awqakuqpa · Puriq quyllurchap · Pirwap · Hawchap · Uranup · Niptunpa · Plutunpa · Hawumiyap · Irispa |
Puriq quyllurkuna · Tuna puriq quyllurkuna · Luqa Kurkunkuna: Mitiwruwitukuna · Puriq quyllurchakuna (Wanku) · Sintawrukuna · TNO-kuna (Kuiper-pa Wankun/Ayphu P'allta Muyu) · Aquchinchaykuna (Oort-pa Phuyun) |
Quyllur yachay imakuna, inti llika imakuna qillqa Quyllur Yachay Qillqapas rikuypas. |