Waraniyi runa

Waraniyi runakuna
Waraniyi qhari
Mama llaqta	Arhintina  Parasil  Qullasuyu Parawayi Uruwayi
Tiyay	Buliwyapi: Santa Krus suyu, Chuqichaka suyu, Tarija suyu
Runakuna	57.400 - 133.393
Simi	waraniyi simi, kastilla simi, purtuyis simi
Iñiy	Kristiyanu iñiy, animismu

Waraniyi runa nisqaqa lliw Waraniyi simita rimaq runakunam, Arhintina, Brasil, Buliwya, Parawayi mama llaqtakunapi tiyaq.

Waraniyi runa llaqtakuna

Waraniyi runakunamanqa achka runa llaqtakunam kapun: Simba, Chiriwanu (Chiriguano), Mbya (Mbyá), Achiy wayaki (Aché Guayakí), Kaywa (Kaiwá), Chiripa (Chiripá), Pay tawitira (Paí tavyterá), Tapitiy (Tapieté), Shita (Xetá).

Buliwyapi Waraniyi runakuna

Buliwya suyupiqa 133.393 Waraniyi runa kawsan, Chiriwanu nisqakunam, Santa Krus suyupi, Chuqichaka suyupi, Tarija suyupipas .

Suyu	Pruwinsya	Munisipyu
Chuqichaka suyu	Cordillera pruwinsya	Charawa munisipyu (Waraniyi llaqtakuna: Capiguazuti, Pirití, Wirapukuti, Tacuarembó, Taputá, Taputamí, Masavi, El Espino, Chorritos, San Lorenzo), Cuevo munisipyu, Cabezas munisipyu, Lagunillas munisipyu
Chuqichaka suyu	Luis Calvo pruwinsya	-
Chuqichaka suyu	Hernando Siles pruwinsya	-
Tarija suyu	Burnet O'Connor pruwinsya	-
Tarija suyu	Gran Chaco pruwinsya	-

Rimay

Waraniyi runakunaqa Waraniyi simitam (Rimakunap ayllun: Tupi waraniyi) rimanku.

Huk rimakuna (Qhichwa simi - Wanariyi simi):

• qhari: aba
• warmi: cuña
• uma: cang
• k'aklla: tatipi
• ñawi: teza
• rinri: apizacua
• maki: mbo
• inti: cuarací
• killa: yací
• yaku: I
• nina: tata
• urqu: ibiti

Rikchakuna

• 

  Waraniyi warmi maki kapchiywan, Brasil

• 

  Yiriapu llaqtapi

• 

  Waraniyi runakuna, Brasil

• 

Pukyukuna

• Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Waraniyi runa.