Killa pacha

Killa nisqaqa huk sut'ikunayuqmi; Killa (sut'ichana) rikuy.

Iskay chunka pusaqniyuq p'unchawpi - tawa simanapi - killaqa huk kutitam tiksi muyuta muyapayan, huk watapaq huk p'unchaw phaltaptin chunka kimsayuq kutitam. Huk muyusqanta killa icha killa pacha ninchik.

Qhichwa simipi rimasqa killa sutikunaqa ancha ñawram (chaypi qhaway).

Griguryanu nisqa kalindaryukamataq huk watata chunka iskayniyuq killa pachamanmi rakinchik. Chay killakunaqa kimsa chunka, kimsa chunka hukniyuq, iskay chunka pusaqniyuq icha iskay chunka isqunniyuq p'unchawniyuqmi:

Kaymi watap killankuna:

1. Qhulla puquy killa icha Iniru (kastilla simipi: Enero) - 31 p'unchawniyuq
2. Hatun puquy killa icha Phiwriru (kastilla simipi: Febrero) - 28 p'unchawniyuq, sapa tawa kaq watapitaq 29 p'unchawniyuq
3. Pawqar waray killa icha Marsu (kastilla simipi: Marzo) - 31 p'unchawniyuq
4. Ayriway killa icha Awril (kastilla simipi: Abril) - 30 p'unchawniyuq
5. Aymuray killa icha Mayukilla (kastilla simipi: Mayo) - 31 p'unchawniyuq
6. Inti raymi killa icha Hunyu (kastilla simipi: Junio) - 30 p'unchawniyuq
7. Anta situwa killa icha Hulyu (kastilla simipi: Julio) - 31 p'unchawniyuq
8. Chakra yapuy killa, Qhapaq situwa killa icha Awustu (kastilla simipi: Agosto) - 31 p'unchawniyuq
9. Tarpuy killa, Quya raymi killa, Uma raymi killa icha Sitimri (kastilla simipi: Septiembre) - 30 p'unchawniyuq
10. Kantaray killa icha Uktuwri (kastilla simipi: Octubre) - 31 p'unchawniyuq
11. Ayamarq'a killa icha Nuwimri (kastilla simipi: Noviembre) - 30 p'unchawniyuq
12. Qhapaq raymi killa icha Disimri (kastilla simipi: Diciembre) - 31 p'unchawniyuq