Ruraqpa llamk'apusqankuna
25 sit 2021
Valicha
Walicha-man pusapusqa
Walicha
Musuq p'anqa: '''Walicha''' icha '''Valicha''' nisqaqa huk waynum, Miguel Angel Hurtado Delgadop 1942 watapi rurasqan, Aqupiya llaqtapi ñawpaqta pukllasqa. Miguel Angel Hurtado Delgadoqa chay waynutaqa 1942 watapim qillqarqan, Valeriana Huillca Condori sutiyuq chakrawarmiwan Hurtadowan mana aypasqa khuyanaykuyrayku. ==Hawa t'inkikuna== * [http://naloalvaradochiquian.blogspot.com/2009/12/miguel-angel-hurtado-delgado-y-valicha.html Dario Mejía: Miguel Angel Hurtado Delgado…
Walicha Willka Kunturi
Valeriana Huillca Condori-man pusapusqa
Waliryana Willka Kunturi
Valeriana Huillca Condori-man pusapusqa
Valeriana Huillca Condori
Musuq p'anqa: '''Valeriana Huillca Condori''' icha '''Waliryana '''('''Walicha''')''' Willka Kunturi''' sutiyuq warmiqa ({{Pun|14|2|1913}} paqarisqa Aqupiya llaqtapi, Qusqu suyupi, Piruwpi; {{Pun|18|5|2014}} Aqupiya llaqtapi) huk piruwanu chakrawarmim karqan. Paywan mana aypasqa khuyanaykuyrayku, Miguel Angel Hurtado Delgadom 1942 watapim ''Walicha'' nisqa waynutam qillqarqan. Walichaqa huk suñaykunatapas chaskirqan, ahinataq Juan Velasco Alvar…
Miguel Angel Hurtado Delgado
1942 watapiqa ''Aqupiya Tusuy'' nisqa wayñu takitam rurarqan. 1945 watapitaq chay ''Walicha'' nisqa takipaq ''Walicha'' (Valeriana Huillca Condori) sutiyuq sumaq p'asñachamanta willaq simikunanatam qillqarqan.
+26
Juan Artemio Huillca Galindo
Artemio Huillca Galindo-man pusapusqa
Artemio Huillca Galindo
Musuq p'anqa: '''Juan Artemio Huillca Galindo''' sutiyuq runaqa ({{Pun|20|10|1923}} paqarisqa Wanta llaqtapi, Ayakuchu suyupi; 2008 watapi wañusqa Lima llaqtapi) huk Piruw mama llaqtayuq kathuliku taytakuram, qhichwa simipi qillqaqmi, aranway ruraqmi karqan. == Kawsasqan == Juan Artemio Huillca Galindoqa Wanta llaqtapi paqarirqaspa Wanta llaqtapi yachaywasiman rirqan. Chaymantataq yachachiq kaspa yachaywasikunapi llamk'arqan. {{Pun|10|3|1966}} p'unc…
21 sit 2021
Victor Maita
Víctor Maita-man pusapusqa
Víctor Maita Frisancho
Víctor Maita-man pusapusqa
Víctor Raúl Maita Frisancho
Víctor Maita-man pusapusqa
Víctor Maita
Musuq p'anqa: mini|Víctor Maita, 2021 watapi. '''Víctor Raúl Maita Frisancho''' ('''Wiktur Rawul Mayta Risanchu''') sutiyuq runaqa ({{Pun|14|5|1992}} paqarisqa Aqcha llaqtapi, Aqcha distritupi, Paruru pruwinsyapi, Qusqu suyupi) huk Piruw mamallaqtayuq chiqarimaqmi, chakraruna pusaqmi, pulitiku runam. {{Pun|29|7|2021}} p'unchawmantapacha Piruwpa chakrakamay…
Aqcha distritu
Distritupi paqarisqa runakuna: * Víctor Maita (* 1992), chakraruna pusaq, chiqarimaq, 2021 watamanta Piruwpa chakrakamay ministrun
+106
Olinda Chávez Callirgos
Musuq p'anqa: '''María Olinda Chávez Callirgos''' sutiyuq warmiqa huk Piruw mama llaqtayuq yachachiqmi, qhichwa simipi qillqaqmi, aranway ruraqmi karqan. == Kawsasqan == Olinda Chávez Callirgosqa primarya yachaywasipis llamk'arqan. Juan Andrés Vivanco Amorín sutiyuq (1907–1987) yachachiqwan kasarakusqas karqan, manataqsi wawanchu karqan. 1940 watakunapi aranwaykunatas rurarqan chanka qichwa simipi, ahinataq ''Gobernadorpa justician'' n…
Qhichwa simi kapchiy
Piruw
+90
19 sit 2021
Qhichwa simi kapchiy
Piruw: **''Imaynam Sankarpa aswan qarikaynin yachaykusqankumanta'' (1950), ''Imaynanpim kay Wanta wayqu rurakusqanmanta'' (1952), Teodoro Meneses Morales-pa qillqasqan
+173
Teodoro Meneses Morales
Musuq p'anqa: '''Teodoro Meneses Morales''' sutiyuq runaqa (1915 watapi paqarisqa Wanta llaqtapi, Ayakuchu suyupi, Piruwpi; 1987 watapi wañusqa Lima llaqtapi) piruwanu hatun yachachiq, simi yachaq, simi kapchiy yachaq, qhichwa simipi kastilla simipipas qillqaqmi karqan. == Kawsasqan == Teodoro Meneses Moralesqa 1930 watapi Lima llaqtatas rirqan Mama Llaqtap San Markus Kuraq Yachay Sunturninpi chiqarimayta yachaqananpaq. Chaypi […
18 sit 2021
Rodrigo Montoya Rojas
Katiguriya:Paqarisqa 1943
Anti yachay tarpuy
Rodrigo Montoya Rojas
+4
Antikuna Aylluruna Tantanakuykunap T'inkinakuynin
Rodrigo Montoya Rojas
+9
Rodrigo Montoya Rojas
Musuq p'anqa: '''Rodrigo Montoya Rojas''' sutiyuq runaqa ({{Pun|3|8|1943}} paqarisqa Pukyu llaqtapi, Ayakuchu suyupi) huk Piruw mama llaqtayuq runa yachaqmi, kastilla simipi qillqaqmi, qhichwa simi takikunata, waynukunata pallaqmi. == Kawsaynin == Rodrigo Montoya Rojas Pukyu llaqtapi wiñarqaspa 1960 watamanta Lima llaqtapi Mama Llaqtap San Markus Kuraq Yachay Sunturninpi yachaqarqan runa yachayta, 1970 watapi dukturyaspa. Chay ya…
15 sit 2021
José Salvador Cavero León
Hawa t'inkikuna
+225
Moisés Cavero Cazo
Hawa t'inkikuna
+434
Moisés Cavero Cazo
Musuq p'anqa: '''Moisés Cavero Cazo''' sutiyuq runaqa ({{Pun|23|11|1885}} paqarisqa Wamanqa llaqtapi, Ayakuchu suyupi; {{Pun|17|5|1972}} wañusqa Wamanqa llaqtapi) huk Piruw mama llaqtayuq yachachiqmi, qhichwa simipi qillqaqmi, aranway ruraqmi karqan. == Kawsasqan == Moisés Cavero Cazoqa kathuliku yachaywasiman rirqaspa yachachiq tukurqan. Aranwaykunatas rurarqan chanka qichwa simipi, ahinataq ''Qisanpi sapan urpikuna'', ''Kaypi way…
Qhichwa simi kapchiy
Piruw: **''Qisanpi sapan urpikuna'', 1920, Moisés Cavero Cazo-p qillqasqan
+77
San Husiy distritu
Distritupi paqarisqa
+85
Nonato Rufino Chuquimamani Valer
Sullukuta ayllu llaqtapi, San Husiy distritupi, Asankaru pruwinsyapi
+27
14 sit 2021
Nonato Rufino Chuquimamani Valer
1946 watapi paqarisqa Sullukuta ayllu llaqtapi, Asankaru distritupi
+108
Asankaru distritu
Distritupi paqarisqa: * Nonato Rufino Chuquimamani Valer (*1946), piruwanu qhichwa yachachiq, qillqaq
+84
José Salvador Cavero León
Qillqasqankuna
−8
José Salvador Cavero León
Musuq p'anqa: '''José Salvador Cavero León''' sutiyuq runaqa ({{Pun|19|2|1912}} paqarisqa Wamanqa llaqtapi, Ayakuchu suyupi; 2006 watapi wañusqa) huk Piruw mama llaqtayuq kathuliku taytakuram, qhichwa simipi qillqaqmi, aranway ruraqmi karqan. == Kawsasqan == José Salvador Cavero Leónqa Wamanqa llaqtapi paqarirqaspa Tampu llaqtapi yachaywasiman rirqan, chaymantataqsi Wanta llaqtapi kathuliku yachaywasiman. 1940 watap…
13 sit 2021
Percy Borda Huyhua
<ref>Eloy Huamán Reyes: ''[https://indigenasdelperu.wordpress.com/2018/07/28/musuq-harawiqkuna/ Musuq harawiqkuna]'' (Edison Percy Borda Huyhua, Elizabeth Ocsa Quispe, Edwin Lucero Rinza). Indígenas del Perú, {{Pun0|28|7|2018}}.</ref>
+245
Pawriyali Qispillaqta
Kaypipas qhaway: * Apurimaq Qispillaqta
−1
Pawriyali Qispillaqta
== Kaypipas qhaway == * Pawriyali Qispillaqta
−73
Apurimaq Qispillaqta
== Kaypipas qhaway == * Pawriyali Qispillaqta
+50
Percy Borda Huyhua
Apurimaq Qispillaqtapi, Qimwiri distritupi, Killapampa pruwinsyapi, Qusqu suyupi
+2
Apurimaq Qispillaqta
Musuq p'anqa: '''Apurimaq Qispillaqta''' (kastilla simipi: ''Pueblo Libre'') nisqaqa huk llaqtacham, Qimwiri distritupi, Killapampa pruwinsyapi, Qusqu suyupim, Apurimaq mayup patanpi. == Pawriyali Qispillaqta paqarisqa == * Percy Borda Huyhua (Chakuq Killinchu, * 1994), piruwanu qhichwa simipi qillqaq Katiguriya:Llaqta (Piruw)
11 sit 2021
Alida Castañeda Guerra
José María Arguedasman Haylli
−28
Kutapampa pruwinsya
Pruwinsyapi paqarisqa runakuna
+82
Tampupampa
Llaqtapi paqarisqa: * Alida Castañeda Guerra (*1948), piruwanu willay kamayuq, t'ikraq, harawiq
+82
Qhichwa simi kapchiy
Piruw: **Alida Castañeda Guerrap qillqasqan harawikuna: ''Qayani: kanchay qillpa'' (2008), ''Quqawchayniy: José María Arguedasman Haylli'' (2021)
+146
Alida Castañeda Guerra
Katiguriya:Qillqaq (Kastilla simi)
+58
Alida Castañeda Guerra
Musuq p'anqa: '''Alida Castañeda Guerra''' sutiyuq warmiqa ({{Pun|17|12|1948}} paqarisqa Tampupampa llaqtapi, Tampupampa distritupi, Kutapampa pruwinsyapi, Apurimaq suyupi) piruwanu willay kamayuqmi, t'ikraqmi, harawiqmi, qhichwa simipi qillqaqmi. ==Kawsaynin== Alidaqa willay kamayta yachaqarqan Qusqu llaqtapi Mama Llaqtap San Antunyu Apach Yachay Sunturninpi, chaymantataq Lima llaqtapi Piruwanu Puntifisya Kathuliku Yachay Sunturpi.…
Julieta Zurita Cavero
Katiguriya:Paqarisqa 1953
−4
Julieta Zurita Cavero
Musuq p'anqa: '''Julieta Zurita Cavero''' sutiyuq warmiqa (1956 watapi paqarisqa Quchapampa llaqtapi, Buliwyapi) buliwyanu simi kapchiy yachaqmi, simi yachaqmi, qhichwa simimanta yachaqmi. Julietaqa Quchapampa llaqtapi San Simun hatun yachay wasipi (''Universidad Mayor de San Simón'') qhichwa simita yachachispa yachaqaqkunata priparan iskay simipi iskay kawsaypi yachay nisqapi yachananpaq. == Qillqasqankuna == * 2019: ''Wawakunawan ñawirispa. Leye…
Taraqchi
Hawa t'inkikuna: https://web.archive.org/web/20121215071212/http://fundacion.proeibandes.org/formacion/quechua/doc/Cartilla3.pdf
+43
Wikipidiya:Pukyukuna
https://web.archive.org/web/20121215071212/http://fundacion.proeibandes.org/formacion/quechua/doc/Cartilla3.pdf
+43
Antamarka (Lukana)
Llaqtapi paqarisqa runakuna: *Edwin Ramos Flores (*1977), qhichwa harawiq
+49
Qhichwa simi kapchiy
Piruw: **Edwin Ramos Florespa qillqasqan harawikuna: ''Achikyaq sullacha'' (2008), ''Wamanipa yawarnin'' (2015)
+109
Edwin Ramos Flores
Musuq p'anqa: '''Edwin Ramos Flores''' sutiyuq runaqa (1977 watapi paqarisqa Antamarka llaqtapi, Antamarka distritupi, Lukana pruwinsyapi, Ayakuchu suyupi) piruwanu tusuqmi, yachachiqmi, harawiqmi, qhichwa simipi qillqaqmi. Edwinqa Lima llaqtapi ''La Cantuta'' nisqa hatun yachay wasipi yachaqarqan simi kapchiy yachayta, mayistru tukuspa. Chaymantataq ''Universidad Peruana Cayetano Heredia'' nisqapi…