Chuqiyapu

Chuqiyapu
La Paz
Chuqiyapu
pa wallqanqan
Chuqiyapupa⠀wallqanqan		 pa unancha
Chuqiyapupa unanchan
Chuqiyapu
Chukiyapup chawpi llaqta qhawanamanta rikhukuspa
Names
Aymar Chukiyapu
Kastilla La Paz
Kamachiy
Mamallaqta Buliwya
Suyu Chuqiyapu suyu
Wamani Pedro Domingo Murillo
K'iti Chukiyapu
Simikuna Qichwa (Urin), Aymar, Kastilla
Kuraka Luis Revilla (es) T'ikray
Postal yupaynin 0201–0220
History of the division
Kamasqa wata 20 ñiqin kantaray killapi 1548
Runa-kaqnin
Runap-sutin Chukiyapu-runa
Runakuna 2 867 504   hab.
Density 1 609 hab./km2
Chukiyapu tiyaq runakuna 764 617 hab. (2012)
Altu llaqta tiyaq runakuna 943 558 hab.
Allpa-saywachiy
Hanaq-kay 3 600 m
Min. 3 241
Max. 4 350 (Altu llaqta)
Kordinadakuna 16° 29′ 39″ S, 68° 08′ 51″ W / 16.4942°S,68.1475°W / -16.4942; -68.1475
Arya 47 200 ha   =   472 km2
Ñaña llaqtakuna Caracas, Mérida, São Paulo, Arika, Kalama, Hannover, Zagreb, Washington DC, Bonn,⠀Moskwa
Pacha UTC UTC−4 (es) T'ikray
Teleferiku Arí
Saywitu
T'inkikuna
Llaqtap panq'an www.lapaz.bo

Chuqiyapu llaqta (aymara: Chiqiyapu marka)(kastilla: Nuestra Señora de La Paz), Qullasuyup uma llaqtanmi. Qullasuyup musikup chawpinmi, finansap chawpinmi, pulitiku chawpinmitapas[1][2] Hinallataqsi, Chukiyapu Suyup uma llaqtanmi kan. 2015 watapi, llaqaunakunam llaqa 789 541 runakuna kaypi tiyasqan, Qullasuyupi, Chukiyapuqa kimsa ñiqi aswan hatun llaqtam kan, Santa Crus llaqtap qhipan, Altu llaqtap qhipanpis[3]

Killa Qhichwa
Chukiyapu, calle Jaen

Chukiyapuqa mitrupulip arian Altu llaqtata, Wiyacha, Achuqalla, Laha, Mikapaqa, Palca, Pukaranipas kapun. Huñusqa, Qullasuyup aswan hatun mitrupulis kanman, 1 880 000 runakunawan.[4]

Wiñay kawsayLlamk'apuy

20 ñiqin kantaray killapi 1548 watapi Alonso de Mendoza Kamariy.

Pulitika RakiyLlamk'apuy

  • Hatun distritukuna: Centro, Cotahuma, Max Paredes, Periférica, San Antonio, Sur, Mallasa, Hampaturi, Sunqu

Yachay tarpuyLlamk'apuy

  • Quri musiyu
  • Mamallaqtap kapchiy musiyun
  • María Nuñez del Prado musiyu
  • Kusillu musiyu
  • Murillo wasi musiyu
  • Taipinquiri kapchiy musiyu

Karu puriyLlamk'apuy

 
Katidral, Chuqiyapu

Llaqtañiq:

Llaqtapi paqarisqaLlamk'apuy

Ñaña llaqtakunaLlamk'apuy

Kaypipas qhawayLlamk'apuy

PukyukunaLlamk'apuy

  1. ↑ Diccionario enciclopédico estudiantil Océano, Barcelona 1998
  2. ↑ «Constitución política del estado plurinacional de Bolivia». 19 de marzo de 2016 rikusqa.
  3. ↑ «La Paz pierde población y El Alto la supera; Santa Cruz crece más». La Razón (7 de agosto de 2013). 15 de agosto de 2016 rikusqa.
  4. ↑ «La Región Metropolitana Boliviana de La Paz-El Alto». 15 de agosto de 2016 rikusqa.

Hawa t'inkikunaLlamk'apuy


  Chuqiyapu suyu  
Uma llaqta: Chuqiyapu
Pruwinsyakuna: Abel Iturralde • Antikuna • Aruma • Bautista Saavedra • Chinchay Yunka • Eliodoro Camacho • Franz Tamayo • Gualberto Villarroel • Inkawi • Inkisiwi • José Manuel Pando • José Ramón Loayza • Lariqaqa • Manqu Qhapaq • Muñecas • Paqaqi • Pedro Domingo Murillo • Qarañawi • Umasuyu • Urin Yunka
Munisipyukuna (uma llaqtakuna): Achakachi (Achakachi) •Achuqalla (Achuqalla) • Altu llaqta (Altu llaqta) • Ankuraymi (Ankuraymi) •Apulu (Apulu) • Asunta (Asunta) • Awqapata (Awqapata) • Ayata (Ayata) • Ayu Ayu (Ayu Ayu) • Batallas (Batallas) • Ch'ililaya (Ch'ililaya) • Chakarilla (Chakarilla) • Charasani (Charasani) • Charaña (Charaña) • Chulumani (Chulumani) • Chuma (Chuma) • Chuqiyapu (Chuqiyapu) • Huchusuma (Huchusuma) • Ichuqa (Ichuqa) • Inkisiwi (Inkisiwi) • Irupana (Irupana) • Isquma (Isquma) • Ixiamas (Ixiamas) • Jesús de Machaca (Jesús de Machaca) • K'ayruma (K'ayruma) • Kaqwata (Kaqwata) • Kiyawaya (Kiyawaya) • Kurawara (Kurawara) • Kuru Kuru (Kuru Kuru) • Kurwa (Kurwa) • Laqha (Laqha) • Likuma Pampa (Likuma) • Luriway (Luriway) • Malla (Malla) • Mapiri (Mapiri) • Miqapaka (Miqapaka) • Muqu Muqu (Muqu Muqu) • Pakaqi Nasaqara (Nasaqara) • Pallqa (Pallqa) • Papil Pampa (Papil Pampa) • Patakamaya (Patakamaya) • Pilichuku (Pilichuku) • Pukarani (Pukarani) • Q'alamarka (Q'alamarka) • Q'alaq'utu (Q'alaq'utu) • Q'aqyawiri (Q'aqyawiri) • Qarañawi (Qarañawi) • Q'imi (Q'imi) • Qallapa (Qallapa) • Qarapuku Chawaya (Qarapuku) • Qataqura (Qataqura) • Qullana (Qullana) • Qullqincha (Qullqincha) • Qullqiri (Qullqiri) • Qumanchi (Qumanchi) • Qumpaya (Qumpaya) • Qupaqhawana (Qupaqhawana) • Quripata (Quripata) • Quruyqu (Quruyqu) • San Andrés de Machaca (San Andrés de Machaca) • San Buenaventura (San Buenaventura) • San Pidru Tikina (San Pidru Tikina) • Santiago de Machaca (Machaqa) • Santiago Wata (Santiago Wata) • Sapahaqi (Sapahaqi) • Sika Sika (Sika Sika) • Surata (Surata) • Takakuma (Takakuma) • Taraqu (Taraqu) • Tipuani (Tipuani) • Titu Yupanki (Titu Yupanki) • Tiwanaku (Tiwanaku) • Tiyupunti (Tiyupunti) • Tumarapi (Tumarapi) • Umala (Umala) • Umanata (Umanata) • Waki (Waki) • Wanay (Wanay) • Warina (Warina) • Waychu (Waychu) • Wiyacha (Wiyacha) • Yaku (Yaku) • Yanakachi (Yanakachi) • Yuraqk'aspi (Yuraqk'aspi)
Amachasqa sallqa suyukuna: Apulupampa sallqa pacha suyu • Madidi mamallaqta parki • Pilón Lajas kawsay pacha risirwa • Purani Churikimpaya • Qutapata mamallaqta parki
Wallakuna: Apulupampa walla • Chuqiyapu walla • Kimsa Krus walla • Qhapaq Walla
Urqukuna: Akhamani • Anallaqsi • Chachakumani • Chakaltaya • Chawpi Urqu • Ch'iyar Juqhu • Illampu • Illimani • Jach'a Waracha • Janq'u Uma • Kalwaryu urqu • Katantika • Kunturiri • Mururata • Qalsata • Q'asiri • Uchuy Allpamayu • Wayna P'utuqsi
Quchakuna: Chalalan • Chilata • Ch'iyar Quta • Illampu chullunku qucha • Lichiquta • Milluni • Q'ululu • Santa Rusa • Such'i • Titiqaqa • Wiñaymarka
Mayukuna: Beni • Heath • Huchusuma • Llika • Mayutata • Mercedes • Qaqa • Quijarro • Tampupata • Untujawi • Parawa • Secure • Tampupata • Tuychi • Vagantes • Yanamayu • Yata • Yuraqmayu
Wat'akuna yaqa wat'akunapas: Chilliqa wat'a • Killawat'a • Qhuchiwat'a • Qupaqhawana yaqa wat'a • Suriki wat'a • Taraqu yaqa wat'a • Titiqaqa wat'a • Yampupata yaqa wat'a
Runa llaqtakuna: Aphru-buliwiyanu • Araona • Aymara • Chiman runa • Kallawaya • Qhichwa • Takana
Rimaykuna: aymara • kastilla • qhichwa • waraniyi
Runakuna: José Ballivián • Manuel Isidoro Belzu • Tupaq Katari • Ismael Montes • Bartolina Sisa • José Manuel Pando
Mawk'a llaqtakuna: Iskanwaya • Iwawi • Pachataka • Qhunqhu Wankani • Qulli Qulli chullpakuna • Sampaya • Wisk'achani
Karu puriy: Killa Qhichwa • Quijarro phaqchakuna • San Félix phaqcha
  Suyukuna (Buliwya)  
  Beni ·   Chuqichaka ·   Chuqiyapu ·   Pando ·   P'utuqsi · ·   Quchapampa ·   Santa Krus ·   Tarija ·   Uru Uru
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Chuqiyapu&oldid=647312" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)