Aplaw pruwinsya
| ||
|---|---|---|
| ||
| Qurupuna Tipanmanta rikusqa | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Aplaw | |
| Suyu | Ariqipa suyu | |
| Distritu | 14 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 36 568 (2005) | |
| Runa ñit'inakuy | 5,3 runa / km² (2005) | |
| Hallka k'iti kanchar | 6 914,48 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 21 ñiqin pawqar waray killapi 1854 watapi | |
| Kuraka (2019-2022) |
Héctor Raúl Cáceres Muñoz | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | ||
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | municipiocastilla | |
| Ariqipa suyupi pruwinsyakuna | ||
| ||
Aplaw pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Castilla) nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Ariqipa suyupi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Aplaw llaqtam.
Wiñay kawsayLlamk'apuy
Kamasqa 21 ñiqin pawqar waray killapi 1854 watapi.
Castilla pruwinsyaqa Piruwpa umalliqnin Ramón Castilla y Marquesadomantam sutichasqa.
Allpa saywachiLlamk'apuy
- Urqukuna: Asiruta - Chila rit'i urqu - Chinchun - Kasiri - Kiskapampa - Qurupuna - Waqrawiri - Waywawawa - Yuraqq'asa urqu; Wallakuna: Chila walla - Wansu walla
- Mayukuna: Mahis mayu
- Quchakuna: Almilla qucha - Asuka qucha (Lago Asoca) - Chachas qucha - Llaywa qucha (Lago Llaygua) - Machuqucha - Pariwana qucha (Lago Pariguanas)
Pulitika rakiyLlamk'apuy
Chunka tawayuq distritunmi kan:
WakiLlamk'apuy
SimikunaLlamk'apuy
Quriri llaqta, Uraka distritu
| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Antawa | 1,005 | 83.2 | 201 | 16.6 |
| Aplaw | 7,381 | 91.7 | 661 | 8.2 |
| Ayu | 307 | 93.9 | 20 | 6.1 |
| Chachas | 543 | 32.6 | 1,120 | 67.2 |
| Chuqu | 321 | 31.7 | 687 | 67.8 |
| Ch'illkaymarka | 421 | 58.6 | 297 | 41.4 |
| Mach'aqway | 766 | 93.3 | 48 | 5.8 |
| Pampaqullqa | 2,597 | 90.1 | 279 | 9.7 |
| Tipan | 510 | 93.6 | 33 | 6.1 |
| Uraka | 5,361 | 81.9 | 1,177 | 18.0 |
| Urqupampa | 4,960 | 67.7 | 2,354 | 32.1 |
| Uñun | 311 | 92.8 | 24 | 7.2 |
| Wankarki | 1,235 | 92.8 | 96 | 7.2 |
| Wiraku | 1,706 | 92.1 | 145 | 7.8 |
| Llapan | 27,424 | 79.2 | 7,142 | 20.6 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata /2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi) Pukyu: [1]
Karu puriyLlamk'apuy
- Hatun Qillqapampa rumi qillqakuna
- Musiyu, Aplaw llaqtapi
Pruwinsyapi paqarisqaLlamk'apuy
Kaypipas qhawayLlamk'apuy
- Ramón Castilla y Marquesado (1797 - 1867), Piruwpa umalliqnin
- Ariqipa
Willay pukyukunaLlamk'apuy
Hawa t'inkikunaLlamk'apuy
|
Ariqipa suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Ariqipa | ||
| Pruwinsyakuna: Ariqipa • Castilla • Islay • Kamana • Kaylluma • Kuntisuyus • Qarawili • Unyun | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Kachiqucha Yuraqyaku mama llaqta risirwa • Mejía quchakuna mamallaqta willkachasqa • Kutawasi qhichwa risirwa | ||
| Urqukuna: Asiruta • Chhachani • Chila • Chinchun • Hamp'atu • Hatunpila • Kasiri • Kiskapampa • Kiwisha • Lipayuq • Minaspata • Mismi • Misti • Nukarani • Puyi Puyi • Qullunquya • Qurupuna • Pikchu Pikchu • Sawanqaya • Shiwirqu • Siprikina • Sulimana • Suriwiri • Wallqa Wallqa • Wansillu • Waqrawiri • Waych'awi • Waytani • Waywawawa • Yuraqq'asa - Wallakuna: Ariq Walla • Chila walla • Hamp'atu walla • Wansu walla | ||
| Quchakuna: Mururqa qucha • Kachiqucha (Ariqipa) • Pallaqucha | ||
| Mayukuna: Apurimaq mayu • Chili mayu • Kamana mayu • Mahis mayu • Qullqa mayu • Kutawasi mayu • Uquña mayu | ||
| Mawk'a llaqtakuna: Hatun Qillqapampa | ||
| Karu puriy: Kunturtawa • Qullqa qhichwa • Sipya phaqcha | ||
| Simikuna: Ariqipa suyupi rimaykuna |
|
Suyukuna (Piruw) | .svg){kind=small}
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |