Ika suyu

Ika suyu
Ika jach'a suyu
Departamento de Ica

Naska siq'ikuna, Ika suyu

Ika suyu

Wallqanqa

Unancha

.

Mama llaqta

Piruw

Tinkurachina siwikuna

5

43

Ika

638.922 ()

- runa / km²

21 305,51 km²

4 893 m

30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi

Kamachiq runa

Javier Gallegos Barrientos
(2019-2022)

Karu rimay yupay

Pacha suyu

UTC-5

Qhichwa simipi llika tiyanan

Kastilla simipi llika tiyanan

www.regionica.gob.pe

Ika suyup pruwinsyankuna

Ika suyu (aymara simipi: Ika jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Ica) nisqaqa Piruw mama llaqtayuq huk suyum. Uma llaqtanqa Ika llaqtam. Aqu aqu suyupimi kaykan. Hatun qucha manyanpi.

Wiñay kawsayLlamk'apuy

Kamasqa 30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi.

Allpa saywachiLlamk'apuy

Amachasqa sallqa suyukuna: Paraqas mama llaqta waripacha churasqa
Mayukuna: San Huwan mayu (Chincha pruwinsyapi), Pisqu mayu, Ika mayu, Hatun mayu (Palpa pruwinsyapi Naska pruwinsyapiwan).
Q'asakuna: Yana Caccha (4.400 m) (Chincha pruwinsyapi), Rumi Chakana (4.200 m) (Chincha pruwinsyapi).
Wat'akuna: San Qallan wat'a, Wallistas wat'akuna, Chakwaskaq wat'a (Independencia), Chincha wat'akuna.
Quchakuna: Wakachina qucha

YurakunaLlamk'apuy

Cressa truxillensis

(Cressa truxillensis)
(Distichlis spp.)
(Gigartina chamissoi)
(Gigartina glomerata)
Uqa (Oxalis spp.)
(Porphyra columbina)
(Sesuvium spp.)
(Solanum ferreyrae)
(Tetragonia pedunculata)
(Ulva fasciata)
(Ulva papenfussii)

UywakunaLlamk'apuy

Phyllodactylus angustidigitus

Sichura atuq Pseudalopex sechurae, Chaparri, Kunti Piruw

Ukumari asuka (Arctocephalus australis)
(Calidris alba)
(Calidris mauri)
(Calidris pusilla)
Suyuntu (Cathartes aura)
(Charadrius sempalmatus)
(Chelonia agassizzii)
(Dermochelys coriacea)
(Larosterna inca)
(Lepidochelys olivacea)
(Lutra felina)
(Microlophus peruvianus)
(Otaria byronia)
(Pelecanoides garnotii)
(Pelecanus thagus)
Wanay (Phalacrocorax bougainvillii)
Tukuku (Phoenicopterus chilensis)
(Phyllodactylus angustidigitus)
Sichura atuq (Pseudalopex sechurae)
Patranka (Spheniscus humboldti)
(Sterna elegans)
(Sterna lorata)
(Sterna maxima)
(Sula variegata)
Delphin (Tursiops truncatus)
Kuntur (Vultur gryphus)

Pulitika RakiyLlamk'apuy

Bahía y puerto de San Nicolás en Markuna.

Pichqa pruwinsyanmi kan, tawa chunka kimsayuq distritunmi kan.

Pruwinsya	Uma llaqta
Chincha	Hanan Chincha
Ika	Ika
Naska	Naska
Palpa	Palpa
Pisqu	Pisqu

SimikunaLlamk'apuy

Qhapaq qillqasqa: Ika suyupi rimaykuna

Pruwinsya	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Chincha	169,099	97.2	4,597	2.6
Ika	274,804	94.3	16,200	5.6
Naska	48,143	91.5	4,303	8.2
Palpa	10,752	92.1	902	7.7
Pisqu	107,612	95.2	5,192	4.6
Llapan	610,410	95.0	31,194	4.9

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: ^[1]

YachachiyLlamk'apuy

Suyupi paqarisqaLlamk'apuy

ApaykachanaLlamk'apuy

Aylluskaqpura antashka panpa: Pisqu llaqtapi
Antashka ratana: Ika llaqtapi
Antashka qupika : Palpapi
Antashka ratana: Naskapi.
Antashka qupika : Markunapi

Kamachiq runaLlamk'apuy

2019-2022:
2015-2018: Fernando Cillóniz
2011-2014: Alonso Navarro
2007-2010: Rómulo Triveño
2003-2006: Manuel Tello.

Kaypipas qhawayLlamk'apuy

Asukakuna, Ballestas wat'akunapi

PuykukunaLlamk'apuy

↑ www.inei.gob.pe/

Hawa t'inkikunaLlamk'apuy

Saywitu: Ika suyu

Punku p'anqa: Piruw

	Ika suyu
	Uma llaqta: Ika
	Pruwinsyakuna: Chincha • Ika • Naska • Palpa • Pisqu
	Amachasqa sallqa suyukuna: Paraqas mama llaqta risirwa
	Quchakuna: Wakachina qucha
	Mayukuna: Ika mayu • Pisqu mayu
	Wat'akuna: San Gallán wat'a • Ballestas wat'akuna • La Vieja wat'a • Chincha wat'akuna
	Mawk'a llaqtakuna: Naska siq'ikuna • Pukatampu • Qhawachi

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku

[1] www.inei.gob.pe/

[1]