Ika suyu
| ||
---|---|---|
![]() | ||
Naska siq'ikuna, Ika suyu | ||
Ika suyu | Wallqanqa | |
Unancha | ||
. | ||
Mama llaqta | ![]() | |
Tinkurachina siwikuna | ||
Pruwinsyakuna | 5 | |
Distritukuna | 43 | |
Uma llaqta | Ika | |
Simikuna | kastilla simi | |
Runakuna | 638.922 () | |
Runa ñit'inakuy | - runa / km² | |
Hallka k'iti kanchar | 21 305,51 km² | |
Hanaq kay | 4 893 m | |
Kamasqa wata | 30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi | |
Kamachiq runa | Javier Gallegos Barrientos (2019-2022) | |
Karu rimay yupay | ||
Pacha suyu | UTC-5 | |
Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
Kastilla simipi llika tiyanan | www.regionica.gob.pe | |
Ika suyup pruwinsyankuna | ||
![]() | ||
Ika suyu (aymara simipi: Ika jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Ica) nisqaqa Piruw mama llaqtayuq huk suyum. Uma llaqtanqa Ika llaqtam. Aqu aqu suyupimi kaykan. Hatun qucha manyanpi.
Wiñay kawsayLlamk'apuy
Kamasqa 30 ñiqin qhulla puquy killapi 1866 watapi.
Allpa saywachiLlamk'apuy
- Amachasqa sallqa suyukuna: Paraqas mama llaqta waripacha churasqa
- Mayukuna: San Huwan mayu (Chincha pruwinsyapi), Pisqu mayu, Ika mayu, Hatun mayu (Palpa pruwinsyapi Naska pruwinsyapiwan).
- Q'asakuna: Yana Caccha (4.400 m) (Chincha pruwinsyapi), Rumi Chakana (4.200 m) (Chincha pruwinsyapi).
- Wat'akuna: San Qallan wat'a, Wallistas wat'akuna, Chakwaskaq wat'a (Independencia), Chincha wat'akuna.
- Quchakuna: Wakachina qucha
YurakunaLlamk'apuy
- (Cressa truxillensis)
- (Distichlis spp.)
- (Gigartina chamissoi)
- (Gigartina glomerata)
- Uqa (Oxalis spp.)
- (Porphyra columbina)
- (Sesuvium spp.)
- (Solanum ferreyrae)
- (Tetragonia pedunculata)
- (Ulva fasciata)
- (Ulva papenfussii)
UywakunaLlamk'apuy
- Ukumari asuka (Arctocephalus australis)
- (Calidris alba)
- (Calidris mauri)
- (Calidris pusilla)
- Suyuntu (Cathartes aura)
- (Charadrius sempalmatus)
- (Chelonia agassizzii)
- (Dermochelys coriacea)
- (Larosterna inca)
- (Lepidochelys olivacea)
- (Lutra felina)
- (Microlophus peruvianus)
- (Otaria byronia)
- (Pelecanoides garnotii)
- (Pelecanus thagus)
- Wanay (Phalacrocorax bougainvillii)
- Tukuku (Phoenicopterus chilensis)
- (Phyllodactylus angustidigitus)
- Sichura atuq (Pseudalopex sechurae)
- Patranka (Spheniscus humboldti)
- (Sterna elegans)
- (Sterna lorata)
- (Sterna maxima)
- (Sula variegata)
- Delphin (Tursiops truncatus)
- Kuntur (Vultur gryphus)
Pulitika RakiyLlamk'apuy
Bahía y puerto de San Nicolás en Markuna.
Pichqa pruwinsyanmi kan, tawa chunka kimsayuq distritunmi kan.
Pruwinsya | Uma llaqta |
---|---|
Chincha | Hanan Chincha |
Ika | Ika |
Naska | Naska |
Palpa | Palpa |
Pisqu | Pisqu |
SimikunaLlamk'apuy
Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
---|---|---|---|---|
Chincha | 169,099 | 97.2 | 4,597 | 2.6 |
Ika | 274,804 | 94.3 | 16,200 | 5.6 |
Naska | 48,143 | 91.5 | 4,303 | 8.2 |
Palpa | 10,752 | 92.1 | 902 | 7.7 |
Pisqu | 107,612 | 95.2 | 5,192 | 4.6 |
Llapan | 610,410 | 95.0 | 31,194 | 4.9 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [1]
YachachiyLlamk'apuy
- Wawa wasikuna : 394
- Huch'uy yachay wasikuna: 574.
- Chawpi yachay wasikuna: 181
- Yachay sunturkuna
Suyupi paqarisqaLlamk'apuy
ApaykachanaLlamk'apuy
Kamachiq runaLlamk'apuy
- 2019-2022:
- 2015-2018: Fernando Cillóniz
- 2011-2014: Alonso Navarro
- 2007-2010: Rómulo Triveño
- 2003-2006: Manuel Tello.
Kaypipas qhawayLlamk'apuy
PuykukunaLlamk'apuy
Hawa t'inkikunaLlamk'apuy
Ika suyu | ||
---|---|---|
Uma llaqta: Ika | ||
Pruwinsyakuna: Chincha • Ika • Naska • Palpa • Pisqu | ||
Amachasqa sallqa suyukuna: Paraqas mama llaqta risirwa | ||
Quchakuna: Wakachina qucha | ||
Mayukuna: Ika mayu • Pisqu mayu | ||
Wat'akuna: San Gallán wat'a • Ballestas wat'akuna • La Vieja wat'a • Chincha wat'akuna | ||
Mawk'a llaqtakuna: Naska siq'ikuna • Pukatampu • Qhawachi |
Suyukuna (Piruw) | ||
---|---|---|
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |