Lima suyu

Lima suyu nisqaqa (aymara simipi: Lima jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Lima) huk suyum Piruw mama llaqtapi. Uma llaqtanqa Wachu llaqtam.

Lima suyu Lima jach'a suyu Departamento de Lima
Karal
Saywitu	Wallqanqa
Piruwpi Qusqu saywitu
	wallqanqa, Lima
	Unancha
	unancha, Lima
.
Mama llaqta	Piruw
Tinkurachina siwikuna
Pruwinsyakuna	9
Distritukuna	175
Uma llaqta	Wachu llaqta
Simikuna	qhichwa simi (anqashinu yunkapas), kastilla simi, jaqaru.
Runakuna	839.469 (2007 watapi) (mana Lima pruwinsyawan)
Runa ñit'inakuy	- runa / km²
Hallka k'iti kanchar	34.796,86 km²
Hanaq kay	5.654 m (Huacshash)
Kamasqa wata
Kamachiq runa	Ricardo Chavarría Oria (2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu	UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan	regionlima.gob.pe

Lima suyup 9 pruwinsyan:
1 Barranca pruwinsya
2 Qaqatampu pruwinsya
4 Kanta pruwinsya
5 Kañiti pruwinsya
6 Waral pruwinsya
7 Waruchiri pruwinsya
8 Wawra pruwinsya
10 Uyun pruwinsya
11 Yawyu pruwinsya

Allpa saywachi

• Amachasqa sallqa suyukuna: Lachay mama llaqta risirwa - Musuq Kamachina yaku ñan hark'a ñiqpi amachana sach'a-sach'a - Chinchay Yawyu-Quchas risirwa - Waywash Urqukuna risirwa suyu
• Mayukuna: Chankay mayu - Chillun mayu - Kañiti mayu - Lurin mayu - Mala mayu - Patiwillka mayu - Rimaq mayu - Supi mayu
• Urqukuna: Chawpi Urqukuna - Hatun Siwla - Jitpa (La Viuda) - Paryaqaqa - Qullqip'ukru - Rasaq - Sarapu - Tiklla - Yarupaq - Yerupaja - Waywash Urqukuna
• Quchakuna:: La Encantada qucha - Pawqarqucha - Pasiphiku mama qucha
• Q'asakuna: Antikuna q'asa (Tíclio) (4.818 m)
• Phaqchakuna:: Antankallu phaqchakuna - Palakala phaqchakuna

Pruwinsyakuna

Isqun pruwinsyanmi kan:

Pruwinsya	Runakuna (2007)	Uma llaqta
Barranca	133.904	Barranca
Kanta	13.513	Kanta
Kañiti	200.662	San Vicente Kañitipi
Qaqatampu	8.358	Qaqatampu
Uyun	20.642	Uyun
Waral	164.660	Waral
Waruchiri	72.845	Matukana
Wawra	197.384	Wachu llaqta
Yawyu	27.501	Yawyu

Simikuna

Lima suyupiqa aswanta kastilla simita rimanku.

(+ Lima pruwinsya)

Pruwinsya	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Barranca	117,006	96.2	4,319	3.6
Kanta	11,718	95.7	520	4.2
Kañiti	176,754	98.1	2,929	1.6
Qaqatampu	6,355	85.2	1,083	14.5
Uyun	16,919	91.8	1,468	8.0
Waral	143,643	96.1	5,630	3.8
Waruchiri	64,515	97.9	1,242	1.9
Wawra	176,041	97.6	3,965	2.2
Yawyu	23,323	93.2	1,627	6.5
+ Lima	6,465,885	92.8	487,602	7.0
Llapan	7,202,159	93.2	510,385	6.6

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: Pukyu:

Karu puriy

Lachay mama llaqta risirwa

Ukira

• Akaray
• Aspero
• Bandurria
• Caral
• Inkawasi
• Pachakamaq llaqta
• Palakala phaqchakuna, Surku distritupi, Waruchiri pruwinsyapi
• Ukira
• Lachay mama llaqta risirwa

Yachachiy

• Wawa wasikuna:
• Huch'uy yachay wasikuna:
• Chawpi yachay wasikuna:
• Yachay sunturkuna:
  • Mama Llaqtap San Markus Hatun Yachay Sunturnin
  • Piruwanu Puntifisya Kathuliku Yachay Suntur

Suyupi paqarisqa

• Pedro Portillo

Kaypipas qhaway

• Sima Pumaqucha
• Qaqa Mach'ay
• Lima pruwinsya (Lima llaqta suyu)

Hawa t'inkikuna

• Saywitu: Lima suyu

Punku p'anqa: Piruw