Muqiwa suyu
(Muqiwa Suyu-manta pusampusqa)
Muqiwa suyu nisqaqa Piruw mama llaqtapi huk suyum. Muqiwa suyupiqa 163.757 runakunam kawsachkanku (2004). Uma llaqtanqa Muqiwa llaqtam.
| ||
---|---|---|
Muqiwa qhichwa, Muqiwa suyu (Piruw) | ||
Saywitu | Wallqanqa | |
Unancha | ||
. | ||
Mama llaqta | Piruw | |
Tinkurachina siwikuna | 15º 58´ 15" S, 71º 29´ 18" O | |
Pruwinsyakuna | 3 | |
Distritukuna | 20 | |
Uma llaqta | Muqiwa | |
Simikuna | kastilla simi, qhichwa simi (uralan), aymara simi | |
Runakuna | 161.533 (inei 2007) | |
Runa ñit'inakuy | - runa / km² | |
Hallka k'iti kanchar | 15.733,97 km² | |
Hanaq kay | - m | |
Kamasqa wata | 2 ñiqin qhulla puquy killapi 1857 watapi | |
Kamachiq runa | Zenón Cuevas Pare (2019–2022) | |
Karu rimay yupay | ||
Pacha suyu | UTC-5 | |
Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
Kastilla simipi llika tiyanan | regionmoquegua.gob | |
Muqiwa suyup pruwinsyankuna | ||
Wiñay kawsay
llamk'apuyKamasqa 2 ñiqin qhulla puquy killapi 1857 watapi.
Allpa saywachi
llamk'apuy- Amachasqa sallqa suyukuna: Kachi-kachi yuraq yakupas mama llaqta risirwa
- Urqukuna: Ubinas (5.440 m) - Tiksani (5.408 m) - Antahawi (5.352 m) - Ipuqhapaq - Waynaputina
- Q'asakuna: Q'illa (4.800 m) - Yaritani (4.700 m) - Suchis (4.650 m) - Anku Apachita (4.650 m) - Urqanuni (4.500 m) Mariscal Nieto pruwinsyapi.
- Mayukuna: Muqiwa mayu
- Quchakuna:: Huk'umarini - Wisk'acha qucha (Qanaquta).
- Wat'akuna: Qulis
Pulitika rakiy
llamk'apuyKimsa pruwinsyanmi kan.
Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
---|---|---|
General Sánchez Cerro | 24.904 | Umati |
Ilu | 63.780 | Ilu |
Mariscal Nieto | 72.849 | Muqiwa |
Simikuna
llamk'apuyPruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
---|---|---|---|---|
General Sánchez Cerro | 13,696 | 59.7 | 9,203 | 40.1 |
Ilu | 50,239 | 86.2 | 7,995 | 13.7 |
Mariscal Nieto | 52,872 | 78.8 | 14,096 | 21.0 |
Llapan | 116,807 | 78.8 | 31,294 | 21.1 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Yachachiy
llamk'apuy- Wawa wasikuna : 120
- Huch'uy yachay wasikuna: 191
- Chawpi yachay wasikuna: 65
Suyupi paqarisqa
llamk'apuyApaykachana
llamk'apuy- Antanka pampa: Muqiwa llaqtapi
Willay pukyukuna
llamk'apuyKaypipas qhaway
llamk'apuyHawa t'inkikuna
llamk'apuy
Muqiwa suyu | ||
---|---|---|
Uma llaqta: Muqiwa | ||
Pruwinsyakuna: General Sánchez Cerro • Ilu • Mariscal Nieto | ||
Amachasqa sallqa suyukuna: Kachi-kachi yuraq yakupas mama llaqta risirwa | ||
Urqukuna: Antahawi • Ipuqhapaq • Tiksani • Waynaputina • Yerupaja | ||
Mayukuna: Muqiwa mayu | ||
Simikuna: Muqiwa suyupi rimaykuna |
Suyukuna (Piruw) | ||
---|---|---|
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |