Ukhuña mayu
(Uquña-manta pusampusqa)
Ukhuña icha Juqhuña mayu (aymara simi)[1] (kastilla simipi: Ocoña) nisqaqa Piruwpi huk mayum, Ariqipa suyupi, Kamana pruwinsyapi, Ukhuña distritupi, Uraski distritupi, Kuntisuyus pruwinsyapi, Hatun Mayu distritupi, Yanaqiwa distritupi, Qarawili pruwinsyapi. Pukyunqa yaku tinkuqmi Maran mayumanta Kutawasi mayumantawan. Pasiphiku mama quchaman purin.
Kaypipas qhaway
llamk'apuyPukyukuna
llamk'apuy- ↑ Ludovico Bertonio (1612) Juqhuña, allpiña, murïña - Mojarse cayendo en el agua o lloviendo.
|
Ariqipa suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Ariqipa | ||
| Pruwinsyakuna: Ariqipa • Castilla • Islay • Kamana • Kaylluma • Kuntisuyus • Qarawili • Unyun | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Kachiqucha Yuraqyaku mama llaqta risirwa • Mejía quchakuna mamallaqta willkachasqa • Kutawasi qhichwa risirwa | ||
| Urqukuna: Asiruta • Chhachani • Chila • Chinchun • Hamp'atu • Hatunpila • Kasiri • Kiskapampa • Kiwisha • Lipayuq • Minaspata • Mismi • Misti • Nukarani • Puyi Puyi • Qullunquya • Qurupuna • Pikchu Pikchu • Sawanqaya • Shiwirqu • Siprikina • Sulimana • Suriwiri • Wallqa Wallqa • Wansillu • Waqrawiri • Waych'awi • Waytani • Waywawawa • Yuraqq'asa - Wallakuna: Ariq Walla • Chila walla • Hamp'atu walla • Wansu walla | ||
| Quchakuna: Mururqa qucha • Kachiqucha (Ariqipa) • Pallaqucha | ||
| Mayukuna: Apurimaq mayu • Chili mayu • Kamana mayu • Mahis mayu • Qullqa mayu • Kutawasi mayu • Uquña mayu | ||
| Mawk'a llaqtakuna: Hatun Qillqapampa | ||
| Karu puriy: Kunturtawa • Qullqa qhichwa • Sipya phaqcha | ||
| Simikuna: Ariqipa suyupi rimaykuna |
|
Suyukuna (Piruw) | 
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |