Wanta pruwinsya
Wanta pruwinsya; (aymara simipi: Wanta jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Huanta) nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Ayakuchu suyupi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Wanta llaqtam.
| ||
---|---|---|
Luriqucha, Wanta pruwinsya, Ayakuchu suyu, Piruw | ||
Wanta pruwinsya | Wallqanqa | |
Unancha | ||
. | ||
Mama llaqta | Piruw | |
Tinkurachina siwikuna | ||
Uma llaqta | Wanta | |
Suyu | Ayakuchu | |
Distritukuna | 8 | |
Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
Runakuna | 93 360 (inei 2007) | |
Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
Hallka k'iti kanchar | 3 878,91 km² | |
Hanaq kay | - m | |
Kamasqa wata | 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi / 13 ñiqin tarpuy killapi 1826 watapi | |
Kuraka | Renol Pichardo (2019-2022) | |
Karu rimay yupay | ||
Pacha suyu | UTC-5 | |
Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
Kastilla simipi llika tiyanan | munihuanta.gob.pe | |
Ayakuchu suyup pruwinsyankuna | ||
Wiñay kawsay
llamk'apuyKamasqa 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi.
Allpa saywachi
llamk'apuy- Urqukuna: Rasuwillka (Razuhuillca)
- Quchakuna: Rasuwillka quchakuna: Chakaqucha - Ichmaqucha - Mituqucha - Pampaqucha - Pisququcha - Qarqarqucha - San Antonio qucha - Yanaqucha - Wachuqucha.
- Mayukuna: Apurimaq mayu - Chuymaquta mayu - Kachimayu - Mantaru mayu - Piene mayu - Wanta mayu
Pulitika rakiy
llamk'apuyPusaq distritunmi kan.
Distritu | Runakuna (2007) [1] | Uma llaqta | Kuraka |
---|---|---|---|
Ayawanku | 8,874 | Wiraquchan | Pablo Maldonado Quispe |
Iwayin | 2.697 | Makachakra | Fidel Canales Huayllasco |
Luriqucha | 5.089 | Luriqucha | Americo Paulino Ludeña Tello |
Lluchiwa | 12.131 | Lluchiwa | Pedro Maximo Lopez Carbajal |
Santillana | 7.215 | San Husiy Siqi | Renol Silbio Pichardo Ramos |
Siwya | 11.956 | Siwya | Alejandro Gutierrez Escajadillo |
Wamankilla | 5.200 | Wamankilla | Juan Rolando Pacheco Huamanrimachi |
Wanta | 40.198 | Wanta | Renol Silbio Pichardo Ramos |
Runakuna
llamk'apuyPruwinsyapiqa Ashaninka runakunam tiyanku.
Simikuna
llamk'apuyPruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.
Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
---|---|---|---|---|
Ayawanku | 287 | 3.7 | 7,438 | 96.2 |
Iwayin | 412 | 17.4 | 1,948 | 82.4 |
Luriqucha | 1,490 | 33.2 | 2,989 | 66.6 |
Lluchiwa | 3,130 | 30.1 | 7,258 | 69.8 |
Santillana | 175 | 2.9 | 5,898 | 97.0 |
Siwya | 3,273 | 31.3 | 7,166 | 68.6 |
Wamankilla | 567 | 12.2 | 4,074 | 87.7 |
Wanta | 16,396 | 46.1 | 19,161 | 53.8 |
Llapan | 25,730 | 31.5 | 55,932 | 68.4 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Musiku
llamk'apuyAllpa llamk'ay
- Riwikuna : Triyu, siwara, sara, kinwa, kiwicha, awina, arrus
- Chuwikuna: Allwirha, pallar, purutu, chaqullu, garbanzo
- Yuyukuna : Sanawurya , nabus, kulis, siyuylla, chilltu, pilliyuyu, rabanito, betarraga, kalawasa, sapallu
- Añawikuna : Chilina, limun, lima, tuna, lurasnu, pacae, palanta , papaya, rinda, luqma, sawintu, maracuya, tumpu, mansana, chirimuya, palta
- Allpapi puquq: Papa, kumar, ulluku, uqa, maka, maswa, rumu / yuka.
- Cacao, café, inchik, misk'i wiru, utkhu, kuka, ajonjolí, linaza, tara, té, uwa.
- Alfalfa
Yachay tarpuy
llamk'apuy- Porfirio Meneses Lazón (* 1915 Wanta), Qillqaq
Karu puriy
llamk'apuy- Pikimachay
- Rasuwillka urqu
- Luriqucha distritu
- Tinyaqmuqu
- Wanta
- Inkarakay
- Mulinuyuq
- Pukaraypampa
- Yanapampa
- Intiwatana (Wanta)
- Pacaicasa (Wanta)
Yachachiy
llamk'apuy- Wawa wasikuna : 16
- Huch'uy yachay wasikuna: 189
- Chawpi yachay wasikuna: 13
Llaqtakuna - Ayllu llaqtakuna - Uchuy llaqtakuna
llamk'apuyWayllay, Waywas, Wantachaka, Makachakra, Wamankilla
Kaypipas qhaway
llamk'apuyWillay pukyukuna
llamk'apuyHawa t’inkikuna
llamk'apuySuyukuna (Piruw) | ||
---|---|---|
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |