Waras

Waras
Waraspa⠀wallqanqan	Waraspa lapharan
Waraspa rikch'an
Names
Kastilla	Huaraz
Kamachiy
Mamallaqta	Piruw
Suyu	Anqash suyu
Wamani	Waras
Simikuna	Qichwa, Kastilla
Runa-kaqnin
Runap-sutin	Waras -runa
Runakuna	118 836   hab.
Allpa-saywachiy
Hanaq-kay	3 052 m
Kordinadakuna	9° 32′ S, 77° 32′ W
Arya	370,03   km 2
Ñaña llaqtakuna	Kashamarka
Saywitu
T'inkikuna

Waras (kastilla simipi: Huaraz, manaqa Huarás) nisqaqa huk piruwki hatun llaqtam; Anqash suyupi, Waras wamanip, Waras listritupas uma llaqtanmi. Waras llaqtapiqa 190 000 runakunam kasachkan.

Waras ñiqpiqa Willkawain nisqa mawk'a llaqtam. Wantar Chawinqa Waras llaqtamanta manam karuchu.

Waras thuñisqa 1941 watapi

13 ñiqin qhapaq raymi killapi 1941 watapi p'unchawpa pachapaqariypis huk hatun chullunku Pallqaquchap ukhunman urmaptin quchap patankuna thuñirqan, yakunkunataq wayq'uta Hiraquchatapas llump'ispa achka allpata apakuspa lluqlla tukuspa, chunka pichqayuq minutumanta Waras llaqtata haywaspa thuñichispa suqta, qanchis waranqa runatas wañuchirqan.

Karu puriy

• Wantar Chawin
• Willkawain: 7 km
• Waylas
• Yuraq Walla
• Llanqanukhu

Urqukuna

Waras llaqta ñiqpi kay urqukunam:

Urqu	Hanaq kay	Urqu	Hanaq kay
Qullaw Waskaran	6.768	Qarwaq (Carhuac)	5.077
Chinchay Waskaran	6.655	Shapra rahu	6.112
Tullpa rahu	6.393	Qupa	6.203
Chawpi kallki	6.354	San Cristobal	4.508
Walluna rahu	5.686	Chiqlla rahu	5.286
Pastu ruri	5.220	Ranra pallqa	6.162
Artisun rahu	6.025	Uqsha pallqa	5.881
Pisqu	5.752	Wallqan	6150
Rima Rima	5.210	Churup	5.493
Kayish	5.721	San Huwan	5.843
Wantsan	6.395	Wamash rahu	5.433
Kashan	5.723	.	.

Raymikuna

Inlisya, Waras

• Willka Killa ñan

Kaypipas qhaway

• Pallqaqucha
• Waskaran aylluskaq wari kancha
• Chimputi

Hawa tinkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Waras.
• Simana Santa - Waraspi
• Unay willakuykunawan kay ruraqpa willakuyninkuna
• Yuraq Urqukunap saywitunkuna
• Saywitu: Anqash suyu
• bvirtual.proeibandes.org / Félix Julca Guerrero: Uso de las lenguas quechua y castellano en la escuela urbana: Un estudio de caso (2000 watapi, Aquwitsay llaqtapi, Waras pruwinsya, Piruw) (kastilla simi; Ichikllachaw: r. 140 - 141)