Waras puruwinsiya

Kay panqachaw yuyaykunapitaqa ankash rimaychaw llanchina Wikipidiyachawpis qillqashqam kaykan: Waras wamani.

Waras puruwinsiya (aymara simipi: Waras jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Huaraz) nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Anqash suyupi, huk puruwinsiyam. Uma llaqtanqa Waras llaqtam.

Waras puruwinsiya Waras jisk'a suyu Provincia de Huaraz
Tuqllarahu rit'i urqu, Ishinka rit'i urqumanta rikuska, Waras puruwinsiya
Waras puruwinsiya	Wallqanqa
	Waras wallqanqa
	Unancha
	Waras unancha
.
Mama llaqta	Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta	Waras
Suyu	Anqash
Thisritukuna	12
Simikuna	kastilla simi, qhichwa simi
Runakuna	147 463  (inei 2007)
Runa ñit'inakuy	- runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar	2 492,91 km²
Hanaq kay	3 052 m
Kamasqa wata	25 ñiqin anta situwa killapi 1857 watapi
Kuraka	Eliseo Rori Mautino Ángeles (2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu	UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan	munihuaraz.gob.pe
Anqash suyup puruwinsiyankuna

Wiñay kawsay

Kamasqa 25 ñiqin anta situwa killapi 1857 watapi, Ramón Castilla Umalliqmi.

Allpa saywachi

• Amachasqa sallqa suyukuna: Waskaran mamallaqta parki
• Urqukuna: Chinchiy - Churup - Ishinka - Pukaranra - Ranrapallqa - Shaqsha (Wanchan) - Tuqllarahu - Uruashraju - Wantsan - Wapi - Yanarahu
• Mayukuna: Qillqay mayu - Santa mayu
• Quchakuna:: Churup qucha - Pallqaqucha - Rahukulta qucha

Kawpay rak'iy

Chunka iskayniyuq distritunmi kan.

Thisritu	Runakuna(2007)	Kuraka	Uma llaqta
Independencia	62.853	Gregorio Emiliano Mezarina Paredes	Centenario
Jangas	4.403	Wilder Jhon Hinostroza Minaya	Jangas
La Libertad	1.280	Didi Raul Maguiña Salazar	Kashamarkilla/ Chakwapuyku (icha Ch'aqwapuyku)
Hatun Pampas	1.310	Inocencio Nemecio Villafuerte Colonia	Hatun Pampas
Paryaqutu	4.386	Artemio Mejia Ramos	Paryaqutu
Pira	3,853	Oscar Augusto Mo.ales Salazar	Pira
Quchapampa	2.047	Vido Segundo Sanchez Sifuentes	Quchapampa
Qullqapampa	653	Jonas Micaias Jamanca Carbajal	Qullqapampa
Tarika	5.394	Fredy Hildo Chinchay Salazar	Tarika
Ulliru	2.581	Sixto Feliciano Blacido Leon	Ulliru
Wanchay	2.517	Dioscorides Felix Leon Fernandez	Wanchay
Waras	56.186	Eliseo Rori Mautino Angeles	Waras

Simikuna

Pruwinsyapiqa kastilla simitam, qhichwa simitam rimanku.

Thisritu	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Independencia	36,924	64.7	20,058	35.2
Jangas	1,092	27.4	2,887	72.4
La Libertad	626	55.1	506	44.5
Hatun Pampas	1,083	91.0	106	8.9
Paryaqutu	1,669	42.5	2,255	57.4
Pira	546	15.8	2,899	84.1
Quchapampa	404	22.3	1,403	77.6
Qullqapampa	406	67.3	195	32.3
Tarika	1,517	30.9	3,389	69.0
Ulliru	732	31.1	1,615	68.7
Wanchay	1,765	78.6	474	21.1
Waras	37,245	72.7	13,834	27.0
Llapan	84,009	62.8	49,621	37.1

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata /2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi) Pukyu:

Karu puriy

Pallqaqucha, 2002

Churup qucha

• Waylas qhichwa
• Churup qucha, Churup urqu
• Pallqaqucha
• Ranrapallqa
• Tuqllarahu
• Willkawasi
• Monterrey, Piruw

Llaqta pusaqkuna

Kurakakuna

• 2019 - 2022ñ: Eliseo Rori Mautino Ángeles.
• 2015 - 2018ː Alberto Espinoza Cerrón, Movimiento Regional Renovación Ancashina.
• 2011 - 2014: Vladimir Antonio Meza Villarreal, Movimiento Independiente Nueva Esperanza Regional Ancashina Nueva Era.
• 2007 - 2010: Gelacio Lombardo Mautino Angeles, Movimiento Acción Nacionalista Peruano.

Kaypipas qhaway

• Chimputi

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Waras puruwinsiya.
• Saywitu: Anqash suyu
• Unay willakuykunawan kay ruraqpa willakuyninkuna
• bvirtual.proeibandes.org / Félix Julca Guerrero: Uso de las lenguas quechua y castellano en la escuela urbana: Un estudio de caso (2000 watapi, Aquwitsay llaqtapi, Waras pruwinsya, Piruw) (kastilla simi; Ichikllachaw: r. 140 - 141)
• INEI Piruw