Wari distritu

Wari distritu (kastilla simipi: distrito de Huari) nisqaqa huk distritum Piruw mama llaqtapi, Wari pruwinsyapi, Anqash suyupi, Yuraq Wallapi. Uma llaqtanqa Wari llaqtam.

Wari distritu
Distrito de Huari

Wari llaqta, Wari pruwinsya

Wari pruwinsya

Wallqanqa

Unancha

.

Mama llaqta

Piruw

Tinkurachina siwikuna

qhichwa simi, kastilla simi

Runakuna

9.738 (2007)

Runa ñit'inakuy

- runa / km² ()

Hallka k'iti kanchar

398,91 km²

Hanaq kay

3.149 m

Kamasqa wata

Kuraka

Edwards Delfio Vizcarra Zorrilla

Karu rimay yupay

Pacha suyu

UTC-5

Qhichwa simipi llika tiyanan

Kastilla simipi llika tiyanan

munihuari.gob.pe

Ima nin sutin

Wari (Qheswa tarpuq), huk runakunapa sutin, hayusqa laqwakunawan (salqa michiq) ^[1] .
Wari Intipa sutin huk hacha suyu simipi ( Panu simipi)^[2]
Wari , warirunamanta ( hombre primitivo, ligado a la naturaleza) ^[3]

Allpa saywachi

Urqukuna: Altar Mayor rit'i urqu - Chinchiy icha Rurichinchay rit'i urqu - Minuyu rit'i urqu - Qaqapampa rit'i urqu - Tarush Wachanan rit'i urqu
Quchakuna: Purway qucha
Mayukuna: Qaqapampa mayu (Jacabamba) - Rurichinchay mayu - Ruriq mayu - Shashaq mayu (Río Shashaj) - Wari mayu

Simikuna

Distritupiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Distritu / Pruwinsya	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Wari distritu	2,885	32.7	5,913	67.0
Wari pruwinsya	11,703	20.9	44,031	78.8

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: ^[4]

Kaypipas qhaway

Pukyukuna

↑ Waldemar Espinoza, Duviolspas ninku
↑ Alfredo Torero:Cuestiones de lingüitica e historia andinas. Compilación. Tomo I ISBN 978-612-00-0650-4
↑ Versión de Guaman Poma Ayala. Entendido actual
↑ www.inei.gob.pe/

Piruwpi pruwinsyakuna distritukunapas: Yupaykuna (INEI)

Hawa t'inkikuna

Saywitu: Anqash suyu

	Anqash suyup distritunkuna
	Ayha pruwinsya: Ayha \| La Merced \| Quris \| Sukcha \| Waqllan
	Antonio Raymondi pruwinsya: \| Aqsu \| Chaqchu \| Chinkas \| Llamillin \| Mirgas \| Runtuy
	Asunsyun pruwinsya: \| Aquchaka \| Chakas
	Bolognesi pruwinsya: Abelardo Pardo Lezameta \| Akya \| Antonio Raymondi \| Chikyan \| Kanis \| Mankas \| Paqllun \| Pawqarwara \| Qaqaqay \| Qullqiyuq \| Qurpanki \| Wallanka \| Wasta \| Wayllakayan \| Tikllus
	Carlos Fermin Fitzcarrald pruwinsya: San Luis\| San Nicolás \| Yawya
	Kasma pruwinsya: Buena Vista Alta \| Kasma \| Comandante Noel \| Yawtan
	Kurunku pruwinsya: Aqu \| Kurunku \| Kuska \| La Pampa \| Pampas \| Yanaq \| Yupan
	Mariscal Luzuriaga pruwinsya: Eleazar Guzmán Barrón \| Fidel Olivas Escudero \| Kaska \| Llama \| Llumpa \| Lukma \| Musga \| Pisqupampa
	Pallasqa pruwinsya: Bolognesi \| Kunchuku \| Laqapampa \| Llapu \| Pallasqa \| Pampas \| Qawana \| Santa Rosa \| Tawqa \| Wakaschuqi \| Wantuwal
	Pumapampa pruwinsya: Kinwapampa \| Parupampa \| Pumapampa \| Wayllan
	Qarwa pruwinsya: Amashca \| Anta \| Aqupampa \| Ataquero \| Marcará \| Paryawanka \| Qarwa \| San Miguel de Aco \| Shilla \| Tinku \| Yunka
	Rikuway pruwinsya: Ichik Pampas \| Llaqllin \| Marka \| Pararin \| Qataq \| Qutaparaqu \| Rikuway \| Tapaqucha \| Tikapampa \| Wayllapampa
	Santa pruwinsya: Cáceres del Perú \| Chimputi \| Maqati \| Muru \| Musuq Chimputi \| Nipiña \| Quyshqu \| Samanco \| Santa
	Siwas pruwinsya: Aqupampa \| Chinkalpu \| Chullin \| Kashapampa \| Kichis \| Raqash \| Shiqshipampa \| Siwas \| Ullulluku \| Wayllapampa
	Uqrus pruwinsya: Acas \| Kashamarkilla \| Llipa \| Qarwapampa \| Quchas \| Qunqas \| San Cristóbal de Raján \| San Pedro \| Santiago de Chilcas \| Uqrus
	Waras pruwinsya: Independencia \| Jangas \| La Libertad \| Pampas \| Paryaqutu \| Pira \| Quchapampa \| Qullqapampa \| Tarika \| Ulliru \| Wanchay \| Waras
	Wari pruwinsya: Anra \| Masin \| Pawqas \| Puntu \| Qaqay \| Rapayan \| Rawapampa \| San Marcos \| San Pedro de Chana \| Uqu \| Wachis \| Wakchis \| Wakachi \| Wantar Chawin \| Wantar \| Wari
	Warmiy pruwinsya: Machaqway \| Malwas \| Quchapitiq \| Warmiy \| Wayan
	Waylas pruwinsya: Matu \| Pamparumas \| Qaras \| Qispillaqta / Pueblo Libre\| Santa Krus \| Santo Toribio \| Wallanka \| Wata \| Waylas \| Yuraqmarka
	Yunkay pruwinsya: Kaskapara \| Manqus \| Mataqutu \| Qillu \| Ramrahirka \| Shupluy \| Yanama \| Yunkay

	Anqash suyu
	Uma llaqta: Waras
	Pruwinsyakuna: Antonio Raymondi • Asunsyun • Ayha • Bolognesi • Carlos Fermín Fitzcarrald • Kasma • Kurunku • Pallasqa • Pisqupampa • Pumapampa • Qarwa • Rikuway • Santa • Siwas • Uqrus • Waras • Wari • Warmiy • Waylas • Yunkay
	Amachasqa sallqa suyukuna: Waskaran mamallaqta parki • Waywash walla amachasqa allpa
	Urqukuna / Wallakuna: Awkillu • Artisanrahu • Chakrarahu • Champara • Chinchiy • Chawpikallki • Churup urqu • Hirishhanka • Ishinka • Kanchas • Kashan • Kayish • Kitarahu • Matarahu • Mururahu • Pallqarasu • Pastururi • Paqtsarahu • Pisqu urqu • Punkus • Pukahirka • Pukaranra • Pumapampa urqu • Pumpuyaq • Qaras • Pamparahu • Pukarahu • Qiwllarahu • Quñuqranra • Ranrapallqa • Rasaq • Runtuy • Ruriqucha • Shuyturahu • Suyruqucha rahu • Tawllirahu • Tuku • Tullparahu • Tuqllarahu • Ulta • Uqshapallqa • Uruashraju • Urus • Wallqan • Wantsan • Waskaran • Yanaphaqcha • Yanarahu (Llankanuku) • Yerupaja ••• Waywash walla • Yana Walla • Yuraq Walla
	Quchakuna: Arwayqucha‎ • Awkillu qucha • Churup qucha‎ • Higin qucha • Kulliqucha • Llankanuku quchakuna • Muruqucha • Pallqaqucha • Parun qucha • Pilaqatu • Qanchisqucha • Qiruqucha • Qucha 69 • Qunuqucha • Rahukulta qucha • Suyruqucha • Tiqllu
	Mayukuna: Aynin mayu • Kasma mayu • Marañun mayu • Musna mayu • Patiwillka mayu • Puchka mayu • Qillqay mayu • Santa mayu • Urqumayu • Warmiy mayu
	Anqash suyupi rimaykuna: Anqash rimay • kastilla • qhichwa
	Mawk'a llaqtakuna: Chankillu • Kitarawaqachiqpa mach'aynin • Pañamarka • Sechín • Wantar Chawin • Willkawasi
	Karu puriy: Kunchuku Qhichwa • Waylas • Yuraqwat'a

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku

[1] Waldemar Espinoza, Duviolspas ninku

[2] Alfredo Torero:Cuestiones de lingüitica e historia andinas. Compilación. Tomo I ISBN 978-612-00-0650-4

[3] Versión de Guaman Poma Ayala. Entendido actual

[4] www.inei.gob.pe/

[1]

[2]

[3]

[4]

	Anqash suyup distritunkuna
	Ayha pruwinsya: Ayha \| La Merced \| Quris \| Sukcha \| Waqllan
	Antonio Raymondi pruwinsya: \| Aqsu \| Chaqchu \| Chinkas \| Llamillin \| Mirgas \| Runtuy
	Asunsyun pruwinsya: \| Aquchaka \| Chakas
	Bolognesi pruwinsya: Abelardo Pardo Lezameta \| Akya \| Antonio Raymondi \| Chikyan \| Kanis \| Mankas \| Paqllun \| Pawqarwara \| Qaqaqay \| Qullqiyuq \| Qurpanki \| Wallanka \| Wasta \| Wayllakayan \| Tikllus
	Carlos Fermin Fitzcarrald pruwinsya: San Luis\| San Nicolás \| Yawya
	Kasma pruwinsya: Buena Vista Alta \| Kasma \| Comandante Noel \| Yawtan
	Kurunku pruwinsya: Aqu \| Kurunku \| Kuska \| La Pampa \| Pampas \| Yanaq \| Yupan
	Mariscal Luzuriaga pruwinsya: Eleazar Guzmán Barrón \| Fidel Olivas Escudero \| Kaska \| Llama \| Llumpa \| Lukma \| Musga \| Pisqupampa
	Pallasqa pruwinsya: Bolognesi \| Kunchuku \| Laqapampa \| Llapu \| Pallasqa \| Pampas \| Qawana \| Santa Rosa \| Tawqa \| Wakaschuqi \| Wantuwal
	Pumapampa pruwinsya: Kinwapampa \| Parupampa \| Pumapampa \| Wayllan
	Qarwa pruwinsya: Amashca \| Anta \| Aqupampa \| Ataquero \| Marcará \| Paryawanka \| Qarwa \| San Miguel de Aco \| Shilla \| Tinku \| Yunka
	Rikuway pruwinsya: Ichik Pampas \| Llaqllin \| Marka \| Pararin \| Qataq \| Qutaparaqu \| Rikuway \| Tapaqucha \| Tikapampa \| Wayllapampa
	Santa pruwinsya: Cáceres del Perú \| Chimputi \| Maqati \| Muru \| Musuq Chimputi \| Nipiña \| Quyshqu \| Samanco \| Santa
	Siwas pruwinsya: Aqupampa \| Chinkalpu \| Chullin \| Kashapampa \| Kichis \| Raqash \| Shiqshipampa \| Siwas \| Ullulluku \| Wayllapampa
	Uqrus pruwinsya: Acas \| Kashamarkilla \| Llipa \| Qarwapampa \| Quchas \| Qunqas \| San Cristóbal de Raján \| San Pedro \| Santiago de Chilcas \| Uqrus
	Waras pruwinsya: Independencia \| Jangas \| La Libertad \| Pampas \| Paryaqutu \| Pira \| Quchapampa \| Qullqapampa \| Tarika \| Ulliru \| Wanchay \| Waras
	Wari pruwinsya: Anra \| Masin \| Pawqas \| Puntu \| Qaqay \| Rapayan \| Rawapampa \| San Marcos \| San Pedro de Chana \| Uqu \| Wachis \| Wakchis \| Wakachi \| Wantar Chawin \| Wantar \| Wari
	Warmiy pruwinsya: Machaqway \| Malwas \| Quchapitiq \| Warmiy \| Wayan
	Waylas pruwinsya: Matu \| Pamparumas \| Qaras \| Qispillaqta / Pueblo Libre\| Santa Krus \| Santo Toribio \| Wallanka \| Wata \| Waylas \| Yuraqmarka
	Yunkay pruwinsya: Kaskapara \| Manqus \| Mataqutu \| Qillu \| Ramrahirka \| Shupluy \| Yanama \| Yunkay