Machiqinqa

Machiqinqa

Qusqu suyumanta Machiqinqa
Mama llaqta	Piruw
Tiyay	Mayutata suyu: Manu pruwinsya; Qusqu suyu: Khallka pruwinsya, Killapampa pruwinsya;
Runakuna	8.679 (1993 watapi) ^[1] (4.250 warmi, 4.429 qhari)
Simi	machiqinqa simi
Iñiy

Machiqinqa, Machiguenga, Matsiguenga icha Matsigenka nisqakunaqa piruwanu Qusqu suyupi, Urupampa mayup suyunpi, Mayutata suyupipas, Manu pruwinsyapi, Manu mamallaqta parkipi, tiyaq runa llaqtam, machiqinqa simita rimaq, 8.679 runam (1993 watapi).

TiyayLlamk'apuy

Paykunaqa 32 ayllu llaqtapi, kay mayu patakunapi tiyanku: Urupampa mayu, Picha mayu, Camisea mayu, Timpía mayu, Manu mayu (Urupampa mayup purimuq mayunkuna).

Suyu	Puwinsya	Distritu
Mayutata suyu	Manu pruwinsya	Fitzcarrald distritu, Manu distritu
Qusqu suyu	Khallka pruwinsya	Yanatili distritu
Qusqu suyu	Kumbinsyun pruwinsya	Icharati distritu, Q'illuunu distritu, Qimwiri distritu

TantanakuykunaLlamk'apuy

CECONAMA - Central de Comunidades Nativas Machiguenga Juan Santos Atahualpa
COMARU - Consejo Machiguenga del Río Urubamba
FENAMAD - Federación Nativa de Madre de Dios

Kaypipas qhawayLlamk'apuy

PukyukunaLlamk'apuy

↑ www.peruecologico.com.pe/ Machiqinqa (kastilla simipi)

Hawa t'inkikunaLlamk'apuy

Saywitu: Qusqu suyu Machiqinqa ayllu llaqta risirwawan

	Piruw suyupi runa llaqtakuna
	Qhichwa rimaq runa llaqtakuna: Qhichwa runa · Chanka runa · Inka · K'ana runa · Qanchi runa · Q'irus · Wanka · Kichwa runa: Llakwash · Napuruna · Piruwanu Pastasa runa
	Amarumayu sach'a-sach'a suyupi runa llaqtakuna: Qhichwa runa: Llakwash, Napuruna, Qhichwa Pastasa-Tigre · Arawak rimaq runa llaqtakuna: Amuesha, Ashaninka, Kulina, Chamikuru, Machiqinqa, Nomatsiguenga, Piru · Hiwaru rimaq runa llaqtakuna: Achual, Awahun, Kandoshi, Wampisa, Shuwar · Pano rimaq runa llaqtakuna: Amawaka, Kapanawa, Kashibo-Kakataibo, Kashinawa, Isqunawa, Mayo-Pisabo, Mayuruna, Yura (Nawa), Sharanawa, Shipibu-Qunibu, Yaminawa · Tupi-Waraniyi rimaq runa llaqtakuna: Kukama-Kukamilla · Kawapana rimaq runa llaqtakuna: Chayawita, Jebero · Manaraq allinchurasqa: Tawshiru, Tikuna, Urarina · Peba-Yagua rimaq runa llaqtakuna: Yagua · Witoto rimaq runa llaqtakuna: Bora, Witoto, Okaina · Harakmbet rimaq runa llaqtakuna: Amarakaeri · Takanu rimaq runa llaqtakuna: Ese' Ejja · Tukanu rimaq runa llaqtakuna: Payawa, Siquya · Sapara rimaq runa llaqtakuna: Sapara: Arabela, Ikitu
	Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Aymara runa · Uru runa
	Mawk'a runa llaqtakuna: Chachapuya · Chimu · Inka · Muchik · Wari

	Qusqu suyu
	Uma llaqta: Qusqu
	Pruwinsyakuna: Anta • Aqumayu • K'anas • Khallka • Kiskachay • Kumbinsyun • Paruru • Pawqartampu • Qanchi • Qispiqanchi • Qusqu • Urupampa
	Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwa • Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu • Manu mamallaqta parki • Megantoni mamallaqta willkachasqa • Utishi mamallaqta parki
	Urqukuna: Akichwa • Alqamarinayuq • Amruqa • Anqasqucha • Apu Qañakway • Apuy Padreyoc • Awsanqati • Awsanqati (Sayapata) • Ayakachi • Bonanta • Chakiriyuq • Chawpimayu • Chikun • Chimpulla • Chinchina • Chuqisapra • Chukitakarpu • Chumpi • Ch'uñuna • Grau‎ • Halanikuna • Halanquma • Hapu Punta • Hatun Allpapata • Hatun Uma • Hatunkampa • Hatunñanu Punta • Iskina • Iskupitani • Kampalla • Kimsachata • Kisuq'ipina • Kiswar • Kunka • Kuntur Ikiña • Kunturquta • Kunturwachana • Markuni • Millu • Muskaya • Muyuq • Ninaparaqu • Pachanta • Padreyoc • Palkay • Panta • Pantipata • Pitusiray‎ • Puka Puka • Puka Punta • Pumanuta • Pumasillu • Pumawank'a • Q'umirqucha • Qallanqati • Qhapaqsaya • Qillqa (Qusqu) • Qiluqanuqa‎ • Qullpa Ananta • Qullqi •Qullqip'unqu • Quriwayrachina • Quyllurpuñuna • Quysupakana • Saksarayuq • Sallqantay • Sallqantay (Qispiqanchi) • San Braulio • Santa Katalina • Sasawini • Sawasiray • Sinaqara • Suqchupampa Suray • Takusiri • Tukarway • Uqhupampa • Walawantay • Wamantay • Waqay Willka • Wasaqucha • Wayanay • Waykintani • Wayna Pikchu • Wayruru Punku • Wila Jaqhi • Willka Wiqi • Wisk'achani • Yanaqaqa • Yana Urqu • Yayamari - Wallakuna: Willkanuta walla • Willkapampa walla • Raya walla • Urupampa walla
	Quchakuna: Amayani qucha • Aqupiya qucha • Asnaqucha • Lankilayu • Lukri qucha • Pampamarka qucha • Pichqaqucha • Piuray qucha • Pumaqanchi qucha • Q'illuqucha • Sinkrinaqucha • Siwinaqucha • Urqus qucha • Wakarpay • Waypu qucha • Yanaqucha
	Mayukuna: Apurimaq mayu • Inampari mayu • Pinchimurumayu • Willkamayu
	Runa llaqtakuna: Amarakaeri • Ashaninka • K'ana • Machiqinqa • Piru • Qhichwa • Qhichwa • Q'irus • Yurakari
	Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninka • arawaka • harakmbet • kastilla • machiqinqa • qhichwa
	Mawk'a llaqtakuna: Chinchiru • Chuqik'iraw • Huch'uy Qusqu • Machu Pikchu • Muray • Muyuqmarka • Q'inqu • Qurikancha • Raqch'i • Rusaspata • Saksaywaman • Tampumach'ay • Tarawasi • Tipun • Wamanmarka • Wayna Pikchu • Willkapampa • Ñusta Hisp'ana

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku

[1] www.peruecologico.com.pe/ Machiqinqa (kastilla simipi)

[1]