Qanchi pruwinsya
| ||
|---|---|---|
| ||
| Raqch'ipi Qun Tiksi Wiraqucha yupaychana wasip
puchunkuna (Qanchi pruwinsya) | ||
| Qanchi pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
.svg) | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Sikuwani | |
| Suyu | Qusqu suyu | |
| Distritukuna | 8 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 96 937 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² (2005) | |
| Hallka k'iti kanchar | 3 999,27 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 14 ñiqin kantaray killapi 1833 watapi | |
| Kuraka | Jorge Quispe Ccallo (2019-2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | [www.] | |
| Kastilla simipi llika tiyanan | [www.] | |
| Qusqu suyup wamaninkuna | ||
| ||
Qanchi pruwinsya (aymara simipi: Qanchi jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Canchis) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Sikuwani llaqtam.
Wiñay kawsayLlamk'apuy
Ñawpa pacha chay k'itipiqa Qanchi runakunap mama llaqtansi karqan. Chay Qanchi runakunaqa K'ana runakunawan Pachakutiq Inka Yupankiwanpas 1438 watapi Yawarpampa nisqapi Chanka runakunatas atirqan.
Kamasqa 14 ñiqin kantaray killapi 1833 watapi.
Allpa saywachiLlamk'apuy
- Sallqa pachakuna: Puna
- Urqukuna: Amruqa - Awsanqati - Chimpuya - Chinchina - Chumpi - Hatunqucha urqu (Hatun Ccocha) - Kimsa Umacha (Pico Tres) - Kisuq'ipina - Kunturikiña - Quyllurpuñuna - San Braulio urqu; Walla: Willkanuta walla
- Mayukuna: Hirq'a mayu - Pitumarka - Sallqa - Willkamayu
- Quchakuna:: Asnaqucha (San Pawlu distritupi) - K'añuquta (Marankani distritupi) - Q'umirqucha - Siwinaqucha - Sakaniqucha (Sikuwani distritupi)
Pulitika RakiyLlamk'apuy
Pusaq distritunmi kan.
| Distritu | Runakuna (2007) [1] | Uma llaqta | Kuraka |
|---|---|---|---|
| Ch'iqakupi | 4.883 | Ch'iqakupi | Jesús Quispe Hancco |
| Marankani | 11.074 | Marankani | Zenobio Zuñiga Nina |
| Pitumarka | 7.068 | Pitumarka | Manuel Jesús Zvietcovich Alvarez |
| Qumpapata | 5.162 | Qumpapata | Florentino Pumalla Laura |
| San Pawlu | 4.979 | San Pawlu | Paulino Ccala Suyo |
| San Pidru | 2.974 | San Pidru | Isaac Quispe Morocco |
| Sikuwani | 55.269 | Sikuwani | Mario Velasquez Roque |
| Tinta | 5.528 | Tinta | Angel Gabino Manya Zavaleta |
RunakunaLlamk'apuy
Pruiwnsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.
SimikunaLlamk'apuy
Pruwinsapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.
| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Ch'iqakupi | 675 | 15.4 | 3,718 | 84.6 |
| Marankani | 1,756 | 17.7 | 8,182 | 82.2 |
| Pitumarka | 273 | 4.4 | 5,913 | 95.6 |
| Qumpapata | 1,095 | 23.5 | 3,570 | 76.5 |
| San Pawlu | 797 | 17.8 | 3,670 | 82.0 |
| San Pidru | 690 | 24.9 | 2,082 | 75.0 |
| Sikuwani | 28,340 | 57.0 | 21,266 | 42.8 |
| Tinta | 1,139 | 22.6 | 3,887 | 77.2 |
| Llapan | 34,765 | 39.9 | 52,288 | 60.0 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
MusikuLlamk'apuy
- Maki kapchiy: Ch'iqakupi, Pitumarka, Qumpapata, Tinta llaqtakunapi
Karu puriyLlamk'apuy
- Pitumarka: Inlisya (Pitumarka distritupi)
- Ch'iqakupi: Inlisya, (Chiqakupi distritupi) (Sikuwani: 31 km)
- Tinta: Inlisya (Tinta distritupi)
- Raqchi: Qun Tiksi Wiraqucha qhapana (100 m x 26 m x 14 m) (San Pidru distritupi)
- Raqch'i: Inlisya (San Pidru distritupi)
- San Pawlu: Inlisya
- Marankani: Inlisya
- Centro Experimental La Raya
- Willkamayu (Vilcanota); Willkamayup pukyun: Hatunqucha urqupi / Willkanuta quchapi / 4.518 m
- Awsanqati
- Siwinaqucha
RaymikunaLlamk'apuy
- Qullana Mariyap llump'aq kunsipsyunnin (Inmaculada Concepción)
- Machu Pitumarka
TusuykunaLlamk'apuy
- K'achawayna, K'achampa, Siklla, Ch'unchu (Chiqakupi distritupi)
Pruwinsyapi paqarisqaLlamk'apuy
Tinta llaqtapiqa 19 ñiqin pawqar waray killapi 1738 watapi Tupaq Amaru iskay ñiqin paqarisqa karqa.
Kaypipas qhawayLlamk'apuy
Willay pukyukunaLlamk'apuy
Hawa t'inkikunaLlamk'apuy
- Saywitu: Qusqu suyu
- Nereo Hancco Mamani (qhichwa yachachiq): Irqikunap qhichwa simi kastilla simi ima Qhiwar ayllupi rimasqankumanta
|
Suyukuna (Piruw) | .svg){kind=small}
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |