Urupampa pruwinsya
(Urupampa pruwinsiya-manta pusampusqa)
Urupampa pruwinsya (aymara simipi : Urupampa jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Urubamba) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Urupampa llaqtam.
| ||
|---|---|---|
| ||
| Willkamayu, Willka Qhichwa | ||
| Urupampa pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
.svg) | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Urupampa | |
| Suyu | Qusqu | |
| Distritukuna | 7 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 56 685 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 1 439,43 km² | |
| Hanaq kay | 2 871 m | |
| Kamasqa wata | 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi | |
| Kuraka | Luis Alberto Valcarcel Villegas (2019 - 2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | [www.] | |
| Kastilla simipi llika tiyanan | muniurubamba.gob.pe | |
| Qusqu suyup wamaninkuna | ||
| ||
Urupampa - Qusqu: 60.00km - 76.20 km.
Wiñay kawsay
llamk'apuyKamasqa 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi.
Allpa saywachi
llamk'apuy- Amachasqa suyukuna: Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu
- Urqukuna: Bonanta - Chikun 5.500 m - Grau 5.650 m - Halanikuna 6.000 m - Halanquma - Iskina - Kunturwachana 5.400 m - Markuni - Muyuq - Palkay - Pitusiray 5.800 m - Pumawanka 5.350 m - Qhapaqsaya - Qiluqanuqa 6.250 m - Sallqantay - Sawasiray 5.720 m - Suqchupampa 5.450 m - Uqhupampa - Waq'aywillka - Wayanay - Willka Wiqi; Wallakuna: Urupampa walla - Willkapampa walla
- Mayukuna: Willkamayu
- Quchakuna: Piuray qucha - - Q'illuqucha (Yukaypi) - Waypu qucha - Yanaqucha (Yukay distritupi)
Yurakuna
llamk'apuyUrupampa pruwinsyapiqa kay yurakunam wiñanku: [1]
.jpg)
|
|
|
|
|
|
Uywakuna
llamk'apuyPruwinsyapiqa kay uywakunam kawsanku: [2]
|
|
Pulitika rakiy
llamk'apuyQanchis distritunmi kan.
| Distritu | Runakuna(2007)[3] | Uma llaqta | Kuraka |
|---|---|---|---|
| Chinchiru | 9 422 | Chinchiru | Humberto Huaman Auccapuma |
| Machu Pikchu | 5 286 | Machu Pikchu | Edgar Domingo Miranda |
| Maras | 6 258 | Maras | Eriberto Quispe Tito |
| Ullantaytampu | 9 851 | Ullantaytampu | Wilfredo Baca Sequeiros |
| Urupampa | 17 787 | Urupampa | Luis Alberto Valcarcel Villegas |
| Wayllapampa | 4 980 | Wayllapampa | Segundo Fortunato Lopez Quispe |
| Yukay | 3 101 | Yukay | Juvenal Duran Espinoza |
Runakuna
llamk'apuyUrupampa pruwinsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.
Simikuna
llamk'apuy| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Chinchiru | 1,401 | 16.5 | 7,072 | 83.1 |
| Machu Pikchu | 3,327 | 68.0 | 1,121 | 22.9 |
| Maras | 1,099 | 19.5 | 4,539 | 80.4 |
| Ullantaytampu | 3,308 | 37.9 | 5,188 | 59.4 |
| Urupampa | 10,100 | 63.0 | 5,867 | 36.6 |
| Wayllapampa | 2,235 | 49.2 | 2,293 | 50.5 |
| Yukay | 1,909 | 67.7 | 828 | 29.4 |
| Llapan | 23,379 | 45.7 | 26,908 | 52.6 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [4]
Karu puriy
llamk'apuy
- Urqu karu puriy
- Wamp'u karu puriy
- Machu Pikchu (Qusqu: 110 km)
- Inka ñan
- Muray (Maras distritupi)
- Chaskapata - Chachapampa - Chinchiru - Chinchiru (mawk'a llaqta) - Intipata - Killapata - Patallaqta - Phuyupatamarka - Runkuraqay - Sayaqmarka - Ullantaytampu - Wiñay Wayna
Raymikuna
llamk'apuy- Apu Tayta Chuqikillka hatun raymim, Ullantaytampu distritupi Pintikustis p'unchawman phistasqa. Hatun Piruw mamasuyup Kawsayninmi (Patrimonio Cultural de la Nación).
Pruwinsyapi paqarisqa
llamk'apuy
Mateo Pumaqhawa paqarimurqa Chinchiru llaqtapi, Urupampa pruwinsyapi, 21 ñiqin tarpuy killapi 1740 watapi.
Kaypipas qhaway
llamk'apuyWillay pukyukuna
llamk'apuy- ↑ www.parkswatch.org / Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu (inlish simipi)
- ↑ www.parkswatch.org / Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu (inlish simipi)
- ↑ www.inei.gob.pe
- ↑ www.inei.gob.pe/ (2007)
Hawa t'inkikuna
llamk'apuy
.svg){kind=small}
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |